Zbekiston respublikasi tashqi ishlar vazirligi jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti

1.2. Valyuta siyosatining asosiy usullari va instrumentlari
Markaziy bank quyilgan makroiqtisodiy maqsadlarga tug’ridan-to’g’ri erisha
olmaydi, chunki uning vazifalari bevosita tusda emas. Markaziy bank iqtisodiyotni
valyuta-monetar siyosati usuli va instrumentlari orqali tartibga solib turadi. Bunda
usul va instrumentlar bilan pirovard makroiqtisodiy maqsadlar oralig’idagi
maqsadlarni tanlash zarurati tug’iladi. 
Jadval 2. Valyuta-monetar siyosatning asosiy usullari 
Diskont
 
siyosati
ning instrumentlari

Markaziy bank hisob
stavkasi

Foiz
stavkalarini
chegaralash

Har bir bank uchun kredit
limitlari

Majburiy zahira talablari

Ochiq
bozordagi
operatsiyalar

Va boshqalar
Deviz siyosati
ning instrumentlari

valyuta zahiralarni diversifikastiya
qilish, 

valyutaviy cheklashlar

valyutaning almashuv darajasini
boshqarish

valyuta kursining tartibi 

devalvatsiya

revalvatsiya

valyuta intervenstiyasi 
Diskont (foiz stavkasi) siyosati 
valyuta siyosatining usuli bo’lib, valyutani
tartibga solishda foiz stavkasi orqali foydalaniladi. Foiz stavkasi — ssuda
kapitalining yillik daromadini uning mutloq kattaligiga nisbatidan kelib chiqadi.
Foiz o’zining iqtisodiy ma’nosi bo’yicha ssuda kapitalidan foydalanganlik
uchun to’lanadigan qo’shimcha qiymatdir. Foiz stavkalari odatda foyda me’yori
orqali aniqlanadi, lekin amaliyotda foiz stavkasi darajasi ssuda kapitallariga
bo’ladigan talab va taklifdan kelib chiqadi. Bu talab va taklif bir qancha
fundamental iqtisodiy hamda boshqa omillarga bog’liq, ya’ni: davr bosqichidan,
inflyatsiya darajasidan, iqtisodni davlat tomonidan monopol boshqaruvidan,
Markaziy Bank siyosati va boshqalardan.