Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги


 ИҚТИСОДИЙ ЎСИШ ВА ХАЛҚАРО САВДО



Download 2,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/124
Sana14.07.2022
Hajmi2,4 Mb.
#797903
TuriДиплом
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   124
Bog'liq
ХИМ ўқув қўлланма

1.9. ИҚТИСОДИЙ ЎСИШ ВА ХАЛҚАРО САВДО 
1. Талабни ўзгариши ва халқаро савдо. Энгел самараси ва Энгел 
қонуни. Линдернинг талаб гипотезаси. 
2. Ишлаб чиқариш омиллари таклифининг ўсиши халқаро савдога 
таъсири. 
3. Илмий-техник таррақиёт ва халқаро савдо. 
1.
Талабни ўзгариши ва халқаро савдо. Энгел самараси ва Энгел 
қонуни. Линдернинг талаб гипотезаси. 
Талаб ва таклиф ҳарактери ўзгаришининг ташқи савдога таъсирини 
аниқлаш учун иқтисодий ўсиш назарияларига мурожаат қиламиз. 
Аввал талаб ҳарактеристикаларини ўзгаришини ва уларнинг ташқи 
савдога таъсирини кўриб чиқамиз.
Аҳоли жон бошига тўғри келадиган даромадларнинг ўсиши аҳолининг 
истеъмоли тузилмасида маълум бир ўзгаришларга олиб келади.
Шахсий даромад ўсиши натижасида аҳолининг турли маҳсулот ва 
хизматларга бўлган талаби баробар ўсмайди. Ушбу истеъмолчилар 
реакциясини даромад бўйича талаб эластиклиги (
ηi
) орқали тасвирлаб бўлади 
(ўзгармас нархлар ва бошқа кўрсаткичлар шартида).
ηi = i маҳсулотига бўлган талабнинг ўсиши, %/
талаб ўсишига олиб келган даромаднинг ўсиши, % 
Даромад ўсиши сайин маълум бир маҳсулотларнинг умумий талаб 
ҳажмидаги улуши камаяди (улар учун ηi < 1). Ушбу товар ва хизматлар 
биринчи ўринда зарур бўлган маҳсулотлар. Бошқа маҳсулотларнинг улуши 
даромад ўсиши сайин катталашади, уларни қиммат баҳо буюмлар деб 
аташади (улар учун ηi > 1). 
Эрнст Энгел, XIX асрда фаолият юритган немис иқтисодчи, биринчи 
бўлиб оилавий бюджетларни ўргана бошлади ва ўй хўжаликлари истеъмол 
қиладиган маҳсулотларни биринчи зарур бўлган буюмлар ва қиммат бахо 


92 
буюмларга бўлиб чиққан. Алоҳида олинган товар ва хизматларни, ηi – 1 
орқали аниқланадиган, умумий талабдаги улушларининг абсолют 
ўзгаришлари Энгел самаралари деб аталади. Кўпгина узоқ муддат давомида 
ишлатиладиган маҳсулотлар учун мусбат Энгел эффектлари муносиб (ηi – 1 
> 0); демак, улар қиммат бахо буюмларга тегишли ва даромад ўсганида 
уларга бўлган талаб ҳам кўпаяди. Биринчи ўринда зарур бўлган товарнинг 
классик мисоли сифатида озиқ-овқат ҳисобланади; унинг умумий талабдаги 
улуши даромад ўсганида доим камаяди (ηi < 1). 

Download 2,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   124




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish