Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Ёш соҳаларни ҳимоя қилиш зарурияти ҳақидаги далил 
Ривожланиш даражаси пастроқ бўлган мамлакатларда, уларнинг саноати 
тажрибага эга бўлмагунча, ва ишлаб чиқариш ҳаражатлари импорт 
маҳсулотининг рақобатига қарши чиқа оладиган даражагача пасаймагунча, 
тарифни вақтинча киритиш оқланган бўлади, чунки у замонавий саноат 
маҳсулоти импортини чеклайди. Ривожланиш даражаси юқорироқ бўлган 
мамлакатлардан импорт рақобатини ушлаб туриш вақт ўтган сайин миллий 
ишлаб чиқариш ҳаражатлари эгри чизиқларини пастга силжишга олиб келади.
Оптимал тарифдан фарқли протекционизмнинг ушбу кўриниши узоқ муддатда 
нафақат мамлакат учун, балки бутун жаҳон хўжалиги учун ҳам фойдали 
бўлади. Бундан ташқари, ушбу тариф вақтинча киритилади.
Оѐққа туриш босқичида янги саноат соҳаси ушбу маҳсулотнинг чет эл 
ишлаб чиқарувчилари билан рақобатлаша олмайди, чунки у маҳсулотни 
рақобатбардош нархлар бўйича етказиб бериш учун керакли ишлаб чиқаришни 
ташкил қилиш тажрибасига эга бўлмайди (2.7 - расм). 
Импорт тариф ҳимояси остида янги саноат соҳаси ишлаб чиқаришни 
такомиллаштиради, унинг самарадорлиги ошади, маҳсулотнинг танг нархи 
пасаяди (t
1
,t
2
). А нуқтасида маҳсулотнинг ички нархи P
d
жаҳон нархи P
w 
га 
яқинлашади ва бож тарифи бекор қилинади. Халқаро рақобатга киришгач, 
мамлакат ўз ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишни давом этади (t
2
,t
3
), 

---

127 
ички нарх жаҳон нархи даражасидан пасаяди, ва бу мамлакат учун янги 
соҳаларнинг маҳсулотларини экспорт қилишга имконият яратади. 
Расм 2.7. Тариф киритилишининг соҳа 
рақобатбардошлигига вақт давомидаги таъсири
t
t1
t2
t3
Pw
Pd
P
A