Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети

 

---

Тўлов баланси  
Миллий даромад счети. Ялпи ички маҳсулот ва ялпи миллий маҳсулот. Ёпиқ иқтисод 
шароитида миллий даромад айнияти. Очиқ иқтисод шароитида миллий даромаднинг 
айнияти. Ташқи савдо ва даромад ўртасидаги боғлиқлик. Очиқ иқтисодиёт шароитида 
харажатлар мултипликатори. Очиқ иқтисодиёт шароитида миллий даромад мувозанати.
Тўлов баланси: моҳияти ва ўлчами. Савдо баланси. Товарлар ва хизматлар баланси. 
Жорий тўлов баланси. Капиталлар ҳаракати баланси. Тўлов баланси қолдиғи. Расмий 
ҳисоблар баланси. Расмий резервлар. Тўлов балансининг макроиқтисодий аҳамияти.
Макроиқтисодий сиёсатнинг капиталлар ҳаракати ва жорий операциялар счетига 
таъсири. Ички бюджет-солиқ сиёсати. Хориждаги бюджет-солиқ сиёсати. Сармояларга 
бўлган талабнинг ўзгариши.
Тўлов баланси инқирози ва уни мувозанатга келтириш йўллари.
Валюта бозори ва валюта курси  
Валюта бозори. Хорижий валютада савдо қилиш асослари. Валюта баҳосининг 
кўтарилиши ва пасайиши. Валюта бозори тавсифи. Валюта бозори субъектлари.
Валюта курслари турлари. Жорий (спот) ва форвард курслари. Номинал валюта 
курси. Реал валюта курси. Харид қобилияти паритети назарияси. Реал валюта курси ва соф 
экспорт функцияси.
Валюта курслари режимлари: сузиб юрувчи валюта курси; белгилаб қўйилган 
валюта курси; бошқарилувчи, сузиб юрувчи валюта курси; валюта назорати. Турли ҳил 
валюта курслари режимларининг афзалликлари ва камчиликлари.
Валюта курсига таъсир қилувчи омиллар: фоиз ставкаси; тўлов баланси; иқтисодий 
ўсиш; инфляция даражаси; иқтисодий самарадорлик; ташқи савдо сиёсати.
Макроиқтисодий сиёсатнинг реал валюта курсига таъсири. Мамлакатда 
бюджетсолиқ сиёсати. Хорижий мамлакатларда бюджет-солиқ сиёсати. Сармояга бўлган 
талабнинг ўзгариши. Ташқи савдо сиёсати.
Ўзбекистоннинг валюта сиёсати. Валюта тизими ва бозорини эркинлаштириш – 
Ўзбекистон валюта сиёсатининг асосий йўналиши сифатида.
2017 - 2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта 
устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар Стратегияси (III. Иқтисодиётни ривожлантириш ва 
либераллаштиришнинг устувор йўналишлари. 3.1. Макроиқтисодий барқарорликни янада 
мустаҳкамлаш ва юқори иқтисодий ўсиш суръатларини сақлаб қолиш): илғор халқаро 
тажрибада қўлланиладиган инструментлардан фойдаланган ҳолда пул-кредит сиёсатини 
янада такомиллаштириш, шунингдек валютани тартибга солишда замонавий бозор 
механизмларини босқичма-босқич жорий этиш, миллий валютанинг барқарорлигини 
таъминлаш.