Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги



Download 0,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/12
Sana22.02.2022
Hajmi0,91 Mb.
#85303
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
4, Амалий машғулот mik

 
РИККЕТСИЯЛАР 
Риккетсиялар Ricketsialis қаторига киради. Риккетсиоз касалликларининг 
кўзғатувчиларини биринчи бўлиб америкалик олим Риккетс 1910 йилда аниқлаган ва 
шунинг номига кўйилган. 
Риккетсиялар оралик хужайралар бўлиб, ўзларининг хужайрасини тузилиши ва 
кўпайиши билан бактерияларга якин туради. Яшаш мухитлари билан эса вирусларга якин 
туради. Риккетсиялар факат хужайранинг ичида облигат паразит бўлиб хаёт кечиради. 
Риккетсиялар шакли бўйича хар хил тузилишига эга: таёкчасимон, кокксимон, ипсимон, 
тармокланган. Риккетсиялар харакатсиз бўлиб спора хосил килмайди. Риккетсияларнинг 
талайгина турлари одамда трансмиссив риккетсиоз касаллигини чакиради. 



Риккетсия хужайралари хам ДНК, хам РНК ўзида тутади (1: 3,5) ДНК нуклеоид 
хосил килиб, цитоплазмада жойлашади. РНК эса кўп кисми цитоплазмада, озрок кисми 
хужайра деворида жойлашади. Хужайра ташки томонидан хужайра девори билан ўралган 
бўлиб, ўзида мурам кислотасини тутади ва лизоцимга жуда сезувчан хисобланади. 
Риккетсиялар тирик хужайра ичида ўсади, кўпаяди, хайвон тўқимасида, товуқ
эмбрионида ўстириш мумкин.Таркибида липидлар кўп бўлиб, ташқи мухит омилларига 
чидамли ва анилин бўёқлари билан яхши бўялмайди. Рамановский-Гимза ва Здрадовский 
усулларида бўялади. (3-расм) 
 
ХЛАМИДИЙЛАР 
Хламидийлар - облигат хужайра ичидаги организмлар бўлиб, хар хил хламидиоз 
касалликларининг қўзғатувчиси хисобланади. Буларга трахома ва орнитоз киради. 
Трахомада - кўзда яллиғланиш процесси кетади, орнитозда ўпка шикастланиб - пневмония 
келтириб чикаради. 
Хламидийлар думалок шаклда (0,30-0,45 мкм) 50-5000 нм катталикда бўлади. 
Макрофагда 
ва 
ретикулоэндотелиал 
хужайраларда 
учратишимиз 
мумкин. 
Хламидийларнинг асосий хужайини қушлар хисобланади. Хламидийлар ўзида ДНК ва 
РНК тутади ва ўзларидан мурам кислотаси, фолий кислота, Д-аланинлар ажратиб 
чикаради. Хламидийлар фақат тирик хужайрада ўсади, уларни товуқ эмбрионида, тўқима 
культурасида ўстириш мумкин. Грам манфий бўялади. 
Ривожланишида 3 та давр тафовут килинади: (5-расм) 
1. Майда эелментар таначалар хосил бўлиши 0,2-0,4 мкм. Ўзида нуклеоиднинг 
генетик материалини ва рибосомалар тутади. 3 кават қобиқ билан ўралган. 
Инфекцион танача. 
2. Бирламчи ретикуляр таначалар хосил бўлиши - 0,8-1,5 мкм булади. Нуклеоид 
фибрилалар ва рибосомал элементлар ўзида тутади. Бўлиниш йўли билан 
кўпаяди. 
3. Оралик давр - бирламчи ва элементар таначалар хосил бўлиш даври ўртасидаги
стадия бўлиб, бунда бирламчи ва элементар таначалар тафовут қилади. 
Майдасининг юқумли хусусияти катта. Бирламчи таначалар вегетатив функция 
бажаради. Романовский-Гимза усулида буяб, люминесцент ва электрон микроскопларида 
ўрганиш мумкин.
4-расм 
5-расм




Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish