Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Чипқон (фурункул).
Ч и п қ о н - бу соч қопчаси ва атроф ида- 
ги бириктирувчи тўқим анинг ўткир-йирингли яллиғланиш и ж а­
раёни бўлиб, уни теридаги патоген ва вирулент стоф и л ак ок- 
клар келтириб чиқаради. Ч и п қо н кўпинча, соч ўқи ва қопчаси 
атроф ида яллиғланган тугун ёки остеоф олликулит каби б о ш ­
ланади. Б аъзан тери қалинлаш иб, унда оғри қси з тугун пайдо 
бўлади. У катталаш иб, соч устидаги терида конуссим он ш аклда 
чегарасиз ўзгариш яратади. Тугун устидаги тери л о й қ а-қ и зи л
рангга киради. Ч ипқон оғиз бурчагида ва лабда ж ойлаш са и н - 
ф и лтратлар л и м ф а тугунларини босиб, лабда, ю з-ян о қ , лунж 
соҳасида ш иш ҳосил қилади. Ж араён оғриқли ва айрим ҳолат- 
да тана ҳарорати ош иш и билан кечади. 3-4 кундан кей и н тугун 
м арказида ўлган тўқим али ў қ кўринади, ўқининг чиқиб кети ­
ши натиж асида доим ий йирингли ўлган ажралма ч и қи б тура­
д и ган яра ҳосил бўлади. Я ра унча катта бўлмасада, чуқур тез 
кен гаяд и ган , грануляцион тўқим ага тўлиб, 2-3 кунда ч ан д и қ
ҳосил қилади. Ш ундай қилиб, ч и п қ о н н и н г ривож ланиш даври 
10-12 кунга чўзилади. Агар чипқон ўзи ёрилм аса, унда й и ри н г­
л и ҳосила чуқурлаш иб, абц ессл и чи п қон га айланади. Бундай 
ҳолатларда ж ароқат катталаш иб лўқиллам а (ф лю ктуация) ву­
жудга келади.
Ч и п қ о н л а р ю қ о р и л а б д а , я ъ н и б у р у н -л а б у ч б у р ч а ги д а
қ ў п р о қ ж ой лаш ади , бу ж ой л аш и ш ўрни бем ор учун с ези л ар ­
ли хавф туғдиради, чунки соҳа олдинги юз венаси ва кавер- 
н оз синуси б илан бевосита боғлиқ. Ч и п қ о н н и с и қ и ш , зўрлик 
б илан ўлган тўқим а ўқини ярадан ч и қар и ш , кесиш ва бош қа 
шу каби ури н и ш лар оқибатида, и н ф ек ц и я каверноз синусига 
туш иш и, м енингит, каверноз синуси тром бози каби асоратларга 
олиб келиш и м ум кин, натижада бу бем орнинг ҳаётдан кўз юми- 
ш ига сабаб бўлади.