Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Ўткир вариоссимон парапсориазда
о ғи з бўш л и ғи ш и л л и қ
қ о б и қ қаватида ўзгариш бўли ш и н и б и ри н чи бўлиб, 1938 й и л ­
да А.Р. Ш и ф р и н ан и к^аган . Б ем орлар т и л и н и н г ён ю засида, 
ю пқа суп урги си м он қ и за р и ш , к ў к и ш -о қ и ш ясси ром бси м он
папула ҳосил бўлиб, у ўзаро зан ж и рси м он ж ой л аш ган , айрим
ҳолларда, бир-бирига қуйилган. Л унждаги ш и л л и қ қаватда ти ш ­
л а р н и н г б и р и к и ш чи зи ғи бўйлаб тан гал и ҳосила, и к к и ора- 
л о вч и ҳаж м да атроф ш и л л и қ қ о б и қ қаватдан қ и см ан п асай - 
ган ҳосила вужудга келади. Ж араён ҳеч қандай субъектив сез- 
гиларсиз кечиб, вақт ўтиш и б и л ан тузалиб кетади ёки терига 
кўчади.
Вегенер гранулёматози
- ём он сиф атли касалли к бўлиб, асо ­
сида чуқур продуктив н е к р о ти к васкулит кўри н и ш и д аги то - 
м ирли ж ароҳатлар ётади. Д астлаб н екроти к гранулем атоз тан - 
л а г а н с о ҳ а л а р н и - ю қ о р и н а ф а с й ў л л а р и н и , о ғ и з ш и л л и қ
қ о б и қ қ а в а т и н и , н аф ас й ўл л ари н и , к е й и н ч а л и к , и чки аъ зо- 
л ар н и ж ароҳатлаш билан кечади. Ж араён одатда, тез кечади- 
ган сеп си с каби кузатилади, б ош қа ҳолда, б и р неча йил чўзи- 
л ади ва натиж ада бем ор ўлими б илан тугалланади.
К асал ли к б о ш л ан ган и д ан кей и н тезда тан а ҳ ар орати н и н г 
кўтарилиш и, оғи з ш и л л и қ қ о б и қ қаватида гранулем атознинг

---

Оғиз бўшлиғи шиллиқ қават и ва лабни ж ароҳатловчи дерматозлар
189
ю зага к е л и ш и , ў зи н и ё м о н ҳис қ и л и ш , та н гл а й , л у н ж , б о- 
дом ч аси м он безда ҳам гранулем атозлар пайдо бўлиш и кузати ­
лади. Г ранулем атознинг ю заси ғадир-будир, тар ан г-қ и зи л р ан - 
гли, қатти қ, турли чуқурл и кд аги яр ал ар н и ҳосил қ и л и б , тез 
туш и б к ети ш и ва б и ти ш и , ту гал л ан м ай қ о л и ш и б и л ан т а в ­
сиф лид ир. Я рали ж араён ри вож лан и ш и , ю м ш оқ тўқим аларни 
ш и к а с т л а н и ш и , ю зн и н г ў р таси д ан у ч и н ч и қ и с м и д а ги с у як
тўқи м ал ари ш и кастл ан и ш и гач а, и кки л ам чи и н ф ек ц и я туш и - 
ш и натиж асида қўланса ҳид к е л и ш и б и л ан хусусиятлидир.
Ж а р а ё н а л в е о л я р с у я к н и н г ш и л л и қ қавати да ж о й л аш са, 
п арод онт тў қ и м а с и н и н г чуқур н екр о зи га ол и б кел и ш и мум ­
кин. Қ атор бем орларда к асал л и к ж ағ ости л и м ф а тугунлари- 
н и н г катталаш иш и б илан ўтади.
С то м ато л о г врач га м урож аат қи л ад и ган бем орл ар асосан
оғи з ш и л л и қ қ о б и қ қаватидаги б и тм айдиган, у зо қ давом э та ­
д и ган яр ал ар д ан ш и к о я т қилади.
О ғиз ш и л л и қ қ о б и қ қавати ж ар о ҳ ати н и
ташхислашда
н а ­
ф ас ол и ш ва и чки а ъ зо л а р н и н г, асо сан б у й р а к н и н г (н ек р о - 
ти к л ан у в ч и гл о м ер у л о н еф р и т), ю қори ҳарорат, о рган и зм ум у­
м ий а ҳ в о л и н и н г ё м о н л а ш и б б о р и ш и каби бел гил ар и ёрдам
б ер ад и .
Даволашда
цитостатиклар қўлланилади, генераллаш ган ш ак­
л и д а корти костерои д ларн и қўш иб иш латиш зарур. Ч егаралан- 
ган ш акл , ж ум ладан, ф ақ ат оғи з ш и л л и қ қ о б и қ қаватида ку- 
зати л ган д а, ж аррохд и к усулида гранулём ал ар н и олиб таш л а- 
нади.
ПСОРИАЗ
П сори аз касаллигида оғи з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати- 
да 3-4% бем орларда ўзгариш лар юз беради.