Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Этиологияси ва патогенези.
П с о р и а зн и н г эти оп атоген ези
тўла аниғутанмаган. Б и роқ, п со р и азн и н г келиб чи қи ш и д а к а ­
сал л и к н и н г наел ий тавси ф и га ўта ҳаяж он лан и ш ҳолатларининг 
к ў п л и ги , вегетатив асаб т и зи м и н и н г ва модда а л м а ш и н у в и ­
н и н г ҳ ол ати , та ш қ и ва и ч ки о м и л л а р н и н г таъ си р и каб и л ар 
муҳим аҳам ият касб эти ш и тўғрисида кўплаб м уаллиф лар таъ- 
кидлаш ади. О рганизм тан аси д аги им м унитет ўзгариш лари, б е ­
м ор қон и д аги “ псори азли о м и л ” н и , эп и д ерм ал кел и б ч и қ и - 
ши ж араён лари қў п р о қ аҳам ият касб этади. Ҳ озирги вақтда, 
В.Н. М ордовцев, (1975, 1977 й и л л ар )н и н г п сориаз келиб чи- 
қиш и наслига б оғл и қ, к и ч и к ом илли генезлари муҳим аҳам и- 
ятга, эга деган ф и крл ари тўғрилиги исботланм оқда.
Клиник кўриниши.
П сориаз ш аклига б о ғл и қ ҳолда оғи з ш и л - 
л и қ қ о б и қ қаватида ж ароҳатлар юзага келади.

---

190
O m j бўш лиш шиллиц қавати ва лаб касалликлари
Вулгарли псориаз.
Л унж , лаб ва тил ш и л л и қ қ о б и қ қавати- 
н и н г ж ар о ҳ атл ан и ш и , кўп ҳоллард а, вулгар п со р и азд а куза­
тилади. Б ир ёк и и кки та оқи ш ёки к ў к и ш -о қ и ш рангда, а ти р ­
гул рангидай овал ёки бош қа ш аклдаги, атроф идаги ш и л л и қ
қаватдан қ и см ан кўтари ли б турадиган ва а н и қ ч егарал ан ган
элем ент юзага келади. Т ош м а р и в о ж л а н и ш и н и н г маълум б о с- 
қи ч и д а о қ и ш -к ў к и ш к араш б и л ан қ о п л а н га н ҳосила б ўл и б, 
ш пател ёрдам ида осон олинади; караш о л и н ган дан кейин таги 
тў қ -қ и зи л туе га ки ри б , н у қта-н у қта ёки п арен хи м атозли қо- 
наш кузатилади.
П сориаз караш и огиз туб и ш и л л и қ қ о б и қ қаватида ж ой л аш ­
ганда, унинг юзаси плёнка қопланганини эслатади. Бундай ўчоқ 
азроф ида д оим о супургисимон ш аклда яллигланиш кузатилади. 
О гиз ш и л л и қ қ о б и қ қаватидаги псориаз кам дан-кам ҳолда ку- 
й и ш и ш б илан кечади, одатда, ж араён субъектив сезги лар си з 
ўтади.
П сориазда қизил ясси тем и р атки д ан ф а р к д и р о қ м ан зар а- 
с и м о н ж ар о ҳ ат ўчоғи к у за ти л м а й д и . Л е й к о п л а к и я д а н ф а р қ
қи л и б , п сори аз ж ароҳат ўчоги атроф и ю пқа қизарган чуқур- 
ч ал и , п с о р и а т и к э л е м е н т ш а к л и н и га к р о р л а й д и га н ш акл н и
ҳосил қилади. Бундай ўч о қн и н г ю заси л е й к о п л а к и я г а . н и с б а ­
тан о қ и ш -к ў к и ш бўлади. П сориазда то ш м ал ар вақти -в ақти б и ­
л ан йўқолиб, кейин шу ж ойда ёки б ош қа я н ги ж ойда ян а ву­
жудга келади. П сориаздан ф ар к ^ и , қизил ю гири кда о ги з ш ил- 
л и қ қ о б и қ қаватида эри тем ал ар и н тен си в ўтки рлаш ган , атро- 
ф и ял и бўлади. Л е й к о п л а к и я н и н г ч егаралан ган ш аклида ж аро- 
ҳат ўчоги ю засида эп и тел и й эк с ф о л и а ц и яс и кузатилади, п со ­
риазда эп и тел и й эк с ф о л и а ц и я с и кўринса, ун и н г ўрнига нуқ- 
та-н укгал и қонаш алом атлари пайдо бўлади.