Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

ЖИГАР КАСАЛЛИКЛАРИ
Б о тк и н касал л и ги д а, су рун кал и геп ати тд а, ж и гар ц ер р о - 
зида о ги з бўш л и ғи қ у р и й д и , ш и л л и қ қават р ан ги ўзгаради, 
таъм сезиш бузилади, Ю .В .Б архатова (1967) м аълумоти бўйи- 
ча б ем орл арн и н г 32% ида оғи з қуриш и бу церроз учун жуда

---

140
О т з бўш лит ш иллиқ қавати ва лаб касалликлари
хосдир. Ш у қуриш асорати си ф атида б ем орл арн и н г 31% ида 
оғзи д а а ч ч и қ таъм сези ш и , таъм с е зи ш н и н г бузи л и ш и , к и с ­
лота ёки м еталли таъ м н и пайдо бўлиш и кузатилади. Бундай 
ўзгариш лар Б отки н касаллигида, ўт пуф аги йўли к а с ал л и ги ­
да, ўтнинг қонга қуй и л и ш и ва сўлакда аж рали ш и натиж асида 
содир этилади. О Б Ш Қ н и а й н и қ с а ю м ш о қ тан гл ай ва оғи з ту- 
бида сар-ғи ш рангда ўзгариш ининг кузатилиш и ж игарнинг бар­
ча касалликларида рўй беради.
ЮРАК-ҚОН ТОМИР ТИЗИМИ КАСАЛЛИКЛАРИ
Ю р ак -қ о н то м и р т и зи м и к а с а л л и к л а р и д а қон а й л а н и ш и ­
н и н г б у зи л и ш и д а р аж а с и ва т о м и р д е в о р л а р и д а ги ў зга р и ш - 
л арга қ ар аб , О Б Ш Қ ўзгари ш л ари кузатилад и. Бу ти зи м ети ш - 
м о в ч и л и ги д а қ о н а й л а н и ш и б у зи л ад и , од атд а ш и л л и қ қ а ват- 
д а ц и а н о з, л аб к ў к а р и ш и к ў р и н ад и . О Б Ш Қ д а ш и ш к у за ти ­
л и б , н ати ж ад а ти л к а тт а л а ш а д и , л у н ж ва ти л ш и л л и қ қ а в а - 
т и д а т и ш л а р н и н г и зи қол ад и . Т и л ш и ш с а , н у т қ қ и с м а н б у­
зи л и ш и ж ар аён и кузати л ад и . Ш и л л и қ қаватд аги ў згар и ш л ар - 
н и н г ҳ о л ати га қ а р а м а с д ан , а й р и м б е м о р л а р д а су б ъ е к ти в се з- 
ги л ар к у зати л м ай д и . М и о к ар д и н ф а р к т и б и л а н о ғр и га н б е - 
м орд а к а с а л л и к н и н г б и р и н ч и к у н и д а н о қ ти л ш и л л и қ қ а в а - 
ти ў згарад и . К а с а л л и к вақти д а д е с к в а м а т и в гл о с си т, чуқур 
ё р и л и ш и , и п с и м о н ва за м б р у ғс и м о н с ў р ғи ч л а р н и н г ги п е р - 
п л а зи я си , ти л к ап и л л я р л а р и д а ўзгар и ш л ар бўлади. Ю р ак -қ о н
то м и р ва ю р ак-ў п ка е ти ш м о в ч и л и ги н и н г 11 - 111 -д ар аж ал ар и д а 
О Б Ш К д а т р о ф и к ў зга р и ш л а р , я р а л а р ҳоси л б ў л и ш и м ум ­
ки н . Қ о н а й л ан и ш и б у зи л и ш и д а О Б Ш К д а я р а л и -н е к р о т и к
ж а р а ён асо сан о к с и д л а н и ш қ а й та р и л и ш ж а р а ё н и н г б у зи л а ­
д и . Т ў қ и м а л а р д а м е т а б о л и зм м о д д а л а р н и н г қ ў ш и л и ш и д а н
а саб т о л а л а р и ў зга р и б , н а ти ж а д а тў қ и м а т р о ф и к а с и б у зи ­
л ади . Б ун д ай ҳ о л л ард а ш и л л и қ қаватд аги к у ч си з ш и к а с т л а - 
н и ш ҳам я р а л а н и ш га о л и б кел ад и .