Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

ШЕГРЕНА СИНДРОМИ
Ш е гр ен а с и н д р о м и т и зи м л и к а с а л л и к б ў л и б , б арча э к ­
зо ге н с е к р ет о р б е зл а р н и н г е т и ш м о в ч и л и ги д и р . Бу к а с а л л и к
с и м п т о м и 1988 й и л д а ё р и т и л г а н , 1933 й и л д а S jogren уш бу 
к а с а л л и к тў ғр и си д а к е н г м аъ н о д а ад аб и ё т я р а тд и . Ш егр ен а 
с и н д р о м и н и н г а с о с и й с и м п т о м и к о н ь ю к т и в и т ва тўр п а р - 
д а д а (қ у р у қ к е р а т о к о н ь ю к т и в и т ) қ у р и ш ва а т р о ф и я л а н и ш
б ў л и б , а с о са н д а с т л а б к и и к к и т а с и м п т о м к а с а л л и к к а т а ш - 
хис қ ў й и ш учун е тар л и д и р ; я н а б урун , ю т қ и н , қ и н ш и л л и қ
қ а в а т и , м еъ д а с е к р е ц и я с и , с ў л ак с е к р е ц и я с и п а с а й и ш и ва 
қу р и ш и кузати л ад и .
Этиологияси ва патогенези. 
К асал ли к одатда 40-70 ёш лар 
орасидаги аёл л ар н и н г 95% ида кузатилади. Бу бем орларда ги- 
п ергам м аглоб ул и н ем и я, қон зардобида а н ти н у кл еар ом и л ва 
п рец и п и ти рл ов чи ан ти тел а а н и қ т а н а д и , бу к ў р и н и ш н и Beck 
(1965) Ш е гр ен а си н д р о м и эти о л о ги я с и аутои м м ун тав си ф га 
эга дейди. И н ф е к ц и о н ал лерги к генезда етакч и п атоген ети к 
ўринда ги п о ф и зар -ги п о тал ам и к патология туради, ҳуж айра ка- 
та л и за то р л а р и н и ген ер ал л аш и б е ти ш м а сл и ги д а н экто д ер м ал 
тўқ и м ал ар и ш лаб ч и қ а р и л и ш и ва қу р и л и ш и ж ар аён и те зл а - 
ш ади. Н асл и й том он д ан ети ш м овч и л и кл арга А ва В гуруҳ ви- 
там и н л ар н и н г етиш м аслиги ҳамда модда а л м аш и н у ви н и н г б у­
зи л и ш и ётади. О рганизм даги эк зо к р и н безлар ф а о л и ят и н и па- 
с а й и ш и д а н те р и ш и л л и қ қ ават ж а р о ҳ а тл а н и ш и ку зати л ад и , 
б и р о қ кўздаги ўзгариш ф ақ ат ёш бези ф ао л и я т и н и н г п асай и ­
ш и оқибатида бўлмайди. К он ью кти ва дастлаб ш и ш ад и , кей и н
қурийди. С убэпителиал тўқим ада эл асти к толалар ва колла-

---

Сурункали қайталанувчи афтали стоматит
135
генлар ги о л и н и за ц и яс и , ш унингдек п л азм ати к хуж айраларни 
и н ф и льтр ац и яси ҳам кузатилади.