Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази тошкент тиббиёт академияси

Тилнинг кўндаланг-тарғил мушаги.
Темирли гематоксилин билан бўялган.

1 – бўйлама кесимда мушак толалар, 2 – кўндаланг

кесимда мушак толалар, 3 – бириктирувчи туқимали
қатлам (эндомизий), 4 – қон томирлар, 5 – ёғ
ҳужайралар.
Бажариладиган босқичлар:

№	Тадбир	Бажармади	Тўғри бажарди
1.	Микроскопни созлаш	0	15
2.	Препаратни предмет столига тўғри қўйиш (бунда албатта препаратнинг ёпқич шишаси юқорига қараган бўлиши керак)	0	15
3.	Препаратни кичик объектив (8х) остида қараб чиқиш ва тилнинг кўндаланг-тарғил тўқимасини аниқлаш.	0	15
4.	Катта объектив (40х) остида ҳар бир мушак толасини, ва толаларни ўраб турган пардаларни ажратиш.	0	15
5.	Препаратга тавсиф бериш	0	40
	Жами	0	100

Препарат № 3. Юракнинг кўндаланг тарғил мушак тўқимаси – миокард. Темирли гематоксилин билан бўялган.


1 – юрак мушак толалари,
2 – кардиомиоцит ядроси,
3 – оралиқ диск,
4 – қон томирларини тутувчи бириктирувчи тўқимали қатламлар,
5 – иккита мушак толалари ўртасидаги анастомоз.

Кичик ўлчамда бўйлама кесимда мушак толалари кўринади, улар скелет мушак тўқималаридан фарқли ўлароқ бир-бири билан анастомозлар ҳосил қилади. Ҳужайралар занжирини ҳосил қилган мушак толалари – кардиомиоцитлар дейилади, улар бўйлама кесимда тўғри бурчак шаклида кўринади. Ҳужайранинг марказида овал шаклида ядро жойлашган. Катта ўлчамда кўндаланг-тарғиллик кўринади, уларда ҳам скелет мушагидаги каби анизотроп ва изотроп дискларнинг кетма-кетлиги кузатилади. Юрак мушак тўқимаси учун характерли белги оралиқ дискларнинг бўлишидир, оралиқ дисклар икки ён кардиомиоцитларнинг туташган жойидан ҳосил бўлади ва улар мушак толаларини бирлаштиради. Препаратда улар тўқ кўндаланг чизиқ ҳолида кўринади. Мушак толаларининг орасида сийрак бириктирувчи тўқимали қатлам ётади (эндомизий), мушак толаларининг анастомозлари бўлганлиги учун улар дуксимон шаклга эга.

Кардиомиоцитларнинг кўндаланг кесимида улар юмалоқ ёки бурчакли шаклга эга, марказида йирик ядро жойлашган. Унинг атрофида катта ўлчамда қора нуқта кўринишда миофибриллалар кўринади. Мушак толаларининг орасидаги сийрак бириктирувчи тўқимада бириктирувчи тўқима ҳужайраларининг ядролари ва қон капиллярлари кўринади. Мушак толалари тутамларининг орасидаги бириктирувчи тўқимада юракнинг ўтказувчи системасини ҳосил қиладиган оч бўялган миоцитларнинг тутамларини кўриш мумкин. Улар юмалоқ ёки нотўғри шаклга эга, ядроси йирик ва миофибриллаларнинг миқдори кам бўлганлиги учун оч бўялади. Ўтказувчи кардиомиоцитлар қисқарувчилар каби тутамларга бирлашади, лекин улар ўзаро бутун юзаси бўйича бирлашади.