Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази

Мактаб ѐшидаги болалар овқатланишида қуйидги муаммолар кузатилиши мумкин.
1. Овқат маҳсулотларига бўлган талаблар юқори даражада бўлиши ва уларни етарлича
таъминланмаслиги.
2. Овқатланишга илмий жиҳатдан урғу бериш.
Ўсмирлик даврида ―овқатланиш‖ стандартлари муҳимлигини ўсмирларга мактаб таълим дастурларида батафсил ўргатиш.
3. Овқатланиш ҳулқининг ўзига хос ҳусусиятлари:
Овқат қабул қилиш маросимларини сусайиши.
―Юзаки овқатланиш‖ («перекусываний») сонини ортиши.
Ширин ичимликлар, печенье, булочка, сақич, конфетлар ва ҳ.к. истемолини ортиши
4. Овқатланиш ҳулқининг ўзига хос шакллари:
Интенсив озишга харакат қилиш.
«body building» ориентацияси acne vulgaris коррекцияси.
Ижтимоий-руҳий депривация. Руҳий анорексия. Булемия.
Вегетарианлик.
5. Ўсмир ва ҳомиладорлик:
а) гормонал контрацептивлар қабул қилиш сабабли микронутриентларни йўқотиш;
б) ҳомиладорлик бўлганда етарлича овқат маҳсулотлари билан таъминланиш


Болалар меъдаси овқатдан 3,5 - 4 соатларда баъзида 4,5 соатда бўшайди. Асосан мактаб ѐшдаги болаларга кунига 3 маҳал, баъзи ҳолларда (кучсизланган, касалхона ва санаторияларда даволанаѐтган болаларга) 4 маҳал овқатланиш тавсия этилади.
Мактаб ѐшидаги болаларга қуйидагича овққатланиш тартиби физиологик

ҳисобланади, яъни нонушта 7³⁰ дан 00⁰⁰гача, тушлик 11³⁰ дан 12⁰⁰ гача, ярим тушлик 16⁰⁰ 8

дан 16³⁰ гача,
кечки овқат 19 - 20⁰⁰ оралиғида бўлиши керак. 5 марталик

овқатлантиришда болага наҳорда ѐки тунги уйқудан аввал қатиқ ѐки мевалар бериш мумкин. Овқатланиш оралиғида бола бирор овқат истеъмол қилиши овқатланиш стереотипини бузилишига олиб келади. Шунинг учун болага мева ва шарбатларни овқатланиш соатларида бериш муҳим аҳамиятга эга.
Нонушта ва кечки овқат овқат рационини 25%ни, тушлик 35-40%ни (бироз
калориялирок бўлиши лозим), ярим тушлик (енгилроқ) 10-15% ташкил қилиши керак.
Кечаси ҳазм аъзоларини фаолияти сусаяди. Шунинг учун кечки овқатга енгилрок овқатлар истеъмол қилиш тавсия этилади. Нонушта ва тушликда гўштли овқатлар, балиқ
65

маҳсулотлар истеъмол қилиш тавсия этилса, кечки овқатга сутли овқатлар истеъмол
қилиш мақсадга мувофиқ бўлади.