Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг

2.3. 
Алоҳида гуруҳларда ва специфик ҳолатларда ташхислаш 
2.3.1. Ҳомиладорлик пайтида визуализация усуллари 
Ҳомиладор аёлларда ҳомиланинг нурланиши ностохастик (тератогенез) ёки 
стохастик (канцерогенез) таъсирга олиб келиши мумкин. Тератоген таъсир қабул 
қилинган дозага боғлиқ бўлиб, чегаравий дозани талаб қилади (<50 мГр хавфсиз деб 
ҳисобланади) ва гестацион ёшга боғлиқ (8 ҳафтагача ва 23 ҳафтадан кейин минимал хавф). 
Канцерогенез (ҳатто <10 мГр доза ҳам хавф туғдиради) ва мутагенез (500-1000 мГр, бу 
асосий рентгенологик текширувлар дозасидан анча юқори) хавфи дозани оширганда 
ортади, аммо улар учун чегаравий дозани талаб қилмайди ва гестацион ёшга боғлиқ 
эмас [21]. 
Ҳомиладор аёлларда ташхислаш усулларининг ҳеч бири мунтазам равишда 
такрорланмаслиги керак. Илмий жамиятлар ва ташкилотлар УТТ [22], умумий урография, 
МРТ ва улар тавсия этилганда ташхислаш усулларининг хавфсизлиги тўғрисида 
келишувга эришдилар. Рентгенологик усуллар, агар уларнинг натижалари даволаш 
тактикасига таъсир қилса, фақат ишончли кўрсаткичлар бўлган тақдирда амалга 
оширилади. Одатда, 0,5 мГр дан юқори бўлган ҳомила томонидан ютилувчи дозада 
текширувлар ўтказишда консилиум қарори тавсия этилади. 
Ҳозирги вақтда буйрак санчиғига шубҳа бўлган ҳомиладор аёлларни текширишда 
асосий визуализация усули УТТ ҳисобланади (агар керак бўлса, резистив индекс 
ўзгаришини қўллаб ва қовуқ тўлалигида трансвагинал/трансабдоминал УТТ). Аммо 
ҳомиладорлик пайтида физиологик кенгайиш сийдик найи обструкцияси деб қабул 
қилиниши мумкин. 
Иккинчи қатор усули сифатида обструкция даражасини аниқлаш ва тошни тўлиш 
нуқсони сифатида визуаллаштириш учун магнит-резонанс томография (МРТ) 
ишлатилиши мумкин. Ҳомиладорлик даврида 3Т МРТ аппарати баҳоланмаганлиги 
сабабли, 1,5 Т аппаратларидан фойдаланиш тавсия этилади. Ҳомилага токсик таъсир 
эҳтимоли бўлиши туфайли гадолинийни киритиш тавсия этилмайди. 
Ҳомиладор аёлларда сийдик-тош касаллигини ташхислашда паст дозали КТ МРТ 
(80%) ва УТТ (77%) билан таққослаганда ижобий прогноз қийматига (95,8%) эга. Юқори 
аниқлик уретероскопия каби кераксиз аралашувларнинг энг паст кўрсаткичлари билан 
бирга келади. Паст дозали КТ нур юкламасиннг паст дозада бўлишига қарамай, ҳозирги 
вақтда уни фақат охирги танлов усули сифатида бажариш тавсия этилади.