Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг

5-жадвал. Асоратланган СЙИ билан боғлиқ омиллар [15–17] 
Сийдик йўлларининг ҳар қандай даражасида обструкция Эркаклардаги СЙИ
Ёт жисмлар 
Ҳомиладорлик 
Қовуқнинг охиригача бўшамаслиги 
Қандли диабет 
Қовуқ–сийдик найи рефлюкси 
Иммуносупрессия 
Яқинда ўтказилган инструментал аралашувлар 
Нозокомиал инфекциялар 
Асоратланган СЙИ ни ташхислаш қуйидагиларга асосланиши керак: 

анамнезга оид маълумотлар (ёндош касалликлар, ўтказилган жарроҳлик 
аралашувлари ёки сийдик йўлларида ўтказилган инвазив муолажалар); 

физикал текширувдан олинган маълумотлар (терининг оқариши, терлаш, бемор 
танасининг мажбурий ҳолати, қов усти, бел соҳасидаги оғриқ ва бошқалар); 

лаборатория текширувлари (кенгайтирилган лейкоформула билан умумий қон 
анализи, биокимёвий қон анализи ва сийдик анализи); 

сийдикнинг бактериологик текшируви; 

инструментал текширувлар (сийдик йўллари УТТ, экcкретор урография, КТ). 
5.2. 
Клиник тасвир 
Асоратланган СЙИ ҳар доим ҳам клиник симптомлар билан кузатилмайди 
(дизурия, императив қисташлар, тез-тез сийиш, бел соҳасида оғриқ, палпацияда қовурға-
умуртқа бурчагида оғриқ, қов усти соҳасида оғриқ ва иситма), баъзи клиник ҳолатларда 
симптомлар атипик бўлиши мумкин, масалан, қовуқ нейроген дисфункциясида ёки 
катетер-ассоциацияланган сийдик йўллари инфекциясида (КАСЙИ). Асоратланган СЙИ 
нинг клиник тасвири уросепсис таҳдиди бўлган оғир деструктив ўткир пиелонефрит 
кўрнишидан тортиб операциядан кейинги КАСЙИ ларга қадар ўзгариши мумкин, бу 
катетер олиб ташлангандан сўнг ўз-ўзидан йўқолиши мумкин. Шуни ҳам ёдда тутиш 
керакки, симптомларнинг юзага келишига, айниқса, сийдик чиқиши симптомларига 

---

114 
нафақат СЙИ, балки бошқа урологик касалликлар, масалан, простата безининг хавфсиз 
гиперплазияси (ПБХГ) ва орқа мия шикастланиши бўлган беморларда вегетатив 
дисфункция ва қовуқ нейроген дисфункцияси ҳам сабаб бўлиши мумкин. Урологик 
касалликлардан ташқари, асоратланган СЙИ бўлган беморларда кўпинча қандли диабет, 
буйрак етишмовчилиги каби ёндош касалликлар мавжуд бўлиб, улар урологик 
бузилишлар билан ҳам боғлиқ бўлиши мумкин [22-25].