Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг

5.4.4. Физикал текширувлар 
Умумий кўрик. 
Умумий жисмоний текширувда бўй, тана вазни, қон босими, тана 
тузилиши хусусиятлари, соч қопламаси ва тери ости ёғ қаватининг тақсимланиш тури 
баҳоланади. Сут безлари ва жинсий безларнинг шакли ва ривожланиш даражаси Таннер 
(Tanner) шкаласи ёрдамида баҳоланади. Сохта ва ҳақиқий гинекомастияни аниқлаш учун 
сут безларини текшириш ва палпация қилиш амалга оширилади.
 
Урогенитал статус.
Ёрғоқ аьзоларини моякнинг ҳолати, консистенцияси ва 
ўлчамини кўрсатган ҳолда, ортиғи ва уруғ йўлларини текшириш ва палпация қилиш 
амалга оширилади, моякнинг нормал ўлчами 15 см
3
ва ундан каттароқ бўлиши керак ва у 
Прадер орхидометри ёрдамида аниқланади. Варикоцеле қуйидагича ташхисланади ва 
таснифланади: 

ортостазда аниқланган уруғ тизимчасининг варико кенгайишидаги ўзгариш 
даражасига кўра: 
o
варикоцеленинг субклиник даражаси фақат скротал термография ва/ёки 
допплер УТТ ёрдамида аниқланади; 
o
I даражадаги варикоцеле пальпация қилиш билан Вальсальва синамасини 
қўллаган ҳолда аниқланади; 
o
II даражадаги варикоцеле пальпация қилиш билан Вальсальва синамасини 
қўлламасдан аниқланади; 
o
III даражадаги варикоцеле даражаси визуал равишда ва пальпация қилиш 
билан аниқланади; 

локализациясига кўра: 
o
чап томонлама; 
o
ўнг томонлама; 
o
икки томонлама; 

сперматоген функцияси ҳолати бўйича: 
o
сперматогенезнинг бузилиши билан; 
o
сперматогенезнинг бузилишисиз. 
Ёндош жинсий безлар ҳолатини аниқлаш учун простата ва уруғ пуфакчаларини 
бармоқли ректал текшируви ўтказилади, улар одатда бармоқ билан сезилмайди. 

---

271 
5.4.5. Лаборатор ва инструментал текширувлар