Zbekiston respublikasi qurilish vazirligi samarqand davlat arxitektura-qurilish instituti

II. Tayagch reaksiya kuchlarining to‘g‘ri aniqlanganligini tekshirish.

Buning uchun to‘singa ta’sir etayotgan barcha kuchlardan nuqtaga nisbat olingan momentlarning algebraik yig‘indisini nolga tenglaymiz:

Aniqlangan reaksiya kuchlari tenglamani qanoatlantirdi, demak reaksiya kuchlari to‘g‘ri aniqlangan.

III. Eguvchi moment va ko‘ndalang kuch epyuralari qurish.

To‘sinning ixtiyoriy kesimida hosil bo‘ladigan eguvchi moment , shu kesimdan chap tomonda ta’sir etayotgan barcha kuchlardan shu kesimdan o‘tuvchi neytral o‘qqa nisbatan olingan momentlarning algebraik yig‘indisiga teng bo‘ladi.

To‘sinning ixtiyoriy kesimida hosil bo‘lgan ko‘ndalang kuch , shu kesimdan chap tomonda ta’sir etayotgan barcha kuchlardan to‘sin o‘qiga tik o‘qqa nisbatan olingan proeksiyalarining algebraik yig‘indisiga teng bo‘ladi.

Ko‘ndalang kuch va eguvchi moment ifodalarini tuzish uchun ularning ishoralarini quyidagi chizmada ko‘rsatilgandek qabul qilamiz.

Ko‘ndalang kuch va eguvchi moment ifodalarini tuzish uchun konsol to‘sinning o‘ng (yoki chap) uchidan boshlab uchta oraliqqa bo‘lamiz. Har bir oraliqlardagi ixtiyoriy kesimlar uchun, ko‘ndalang kuch va eguvchi moment larning yuqorida keltirilgan ta’riflarni va ishoralarni e’tiborga olib, ularning analitik ifodalarini tuzamiz:

– birinchi oraliq o‘zgaradi.

Bu oraliq uchun ko‘ndalang kuch ifodasi tenglamasini tuzamiz va oraliqning boshidagi va oxiridagi kesimlaridagi ko‘ndalang kuch qiymatlarini aniqlaymiz:

SHuningdek, ushbu oraliq uchun eguvchi moment ifodasi tenglamasini tuzamiz va oraliqning boshidagi va oxiridagi kesimlaridagi eguvchi moment qiymatlarini aniqlaymiz:

– ikkinchi oraliq o‘zgaradi.

Bu oraliq uchun ko‘ndalang kuch ifodasi tenglamasini tuzamiz va oraliqning boshidagi va oxiridagi kesimlaridagi ko‘ndalang kuch qiymatlarini aniqlaymiz:

SHuningdek, ushbu oraliq uchun eguvchi moment ifodasi tenglamasini tuzamiz va oraliqning boshidagi va oxiridagi kesimlaridagi eguvchi moment qiymatlarini aniqlaymiz:

– uchinchi oraliq o‘zgaradi.

Bu oraliq uchun ko‘ndalang kuch ifodasi tenglamasini tuzamiz va oraliqning boshidagi va oxiridagi kesimlaridagi ko‘ndalang kuch qiymatlarini aniqlaymiz:

SHuningdek, ushbu oraliq uchun eguvchi moment ifodasi tenglamasini tuzamiz va oraliqning boshidagi va oxiridagi kesimlaridagi eguvchi moment qiymatlarini aniqlaymiz:

Hisob natijalari bo‘yicha har bir oraliq uchun ko‘ndalang kuch va eguvchi moment larning epyuralarini qurish maqsadida to‘sin o‘qiga parallel ravishda ikkita to‘g‘ri chiziq olamiz. Bu to‘g‘ri chiziklar nol yoki sanoq chiziqlari deb ataladi. Bu sanoq chiziqlarga to‘sinning xarakterli nuqtalaridan perpendikulyar shtrix chiziklarni tushiramiz. Birinchi bo‘lib, ko‘ndalang kuchni epyurasini yuqoridagi to‘g‘ri chiziqqa quramiz. Har bir oraliqning boshida va oxirida aniqlangan qiymatlarni tegishlicha musbat qiymatlarni sanoq chiziqning yuqori tomoniga, manfiylarini esa pastki tomoniga perpendikulyar ravishda masshtabda o‘lchab qo‘yamiz va hosil qilingan nuqtalarni “Epyuralarni qurish qoidalari”dan foydalanib tutashtiramiz va 2, b-chizmada qurilgan epyurani hosil qilamiz.

2-chizma. Ko‘ndalang kuch va eguvchi moment epyuralari.

Xuddi shuningdek, eguvchi moment epyuralarini ham quramiz. Eguvchi moment epyuralari to‘sinning cho‘zilgan tolalari tomoniga quriladi (2,d-chizma