‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Q. Pardayev, B. A. Xasanov, B. Yu. Maxsudov, D

va ularning sifat ko‘rsatkichlari
№
Kadrlaming sifat
ko‘rsatkichlarining
taxminiy ro‘yxati
□ ‘zining
baho si
Etalon
bahosi
Ekspert
bahosi
I
Kadrning nazariy ya tadqtqotchiük sifati (N)
1.1 - Odatdagi narsalarga 
noan’anaviy tarzda 
yondosha bilish qobiliyati
4
4,91
5,0
1.2. Masalani hal qilishda 
kompleks yondosha bilish 
qobiliyati
4
4,85
5,0
1.3 Asosiy narsani ajratib olish 
qobiliyati
4
4,82
4,5
1.4 Ratsional fikrlash 
qobiliyati
4
4,41
4,8
1.5. Yangi g‘oyalarni qabul 
qilish va rivojlantirish 
qobiliyati
4
4,77
4,5
1.6. U mumlashtiraolish 
qobiliyati
4
4,73
5,0
1.7. Tanqidiy qaray olish 
qobiliyati
4
4,69
5,0
180

---

¡5.2-jadvalning davomi
1.8.
Texnikaviy qiziqishligi
4
4,69
4,8
1.9.
I 
lmiy-texnik sezgi rl igi 
(intuitsiyasi)
4
4,67
5,0
1.10. Murakkab masalalami 
qismlarga bo‘la olish 
qobiliyati
4
4,65
5,0
1.11.
Dunyoqarashning kengligi
4
4,62
5,0
0 ‘rtacha ball
4
4,75
4,87
П
Kadraing tashkiüy va ishchanük sifati (I)
2.1.
Jamoada ijodiy muhitni 
yaratish qobiliyati
4
5,0
5,0
2.2.
Muammoni ko‘rabilish 
qobiliyati
4
5,0
5,0
2.3.
Tadqiqotning istiqbolini 
aniqlay olish qobiliyati
3
4,85
4,8
2.4.
Korxonafaoliyati va uning 
asosiy vazifalari xususida 
axborotlarga ega bo‘lishlik
4
4,77
4,5
2.5
Texjiik vazifalarni 
tushuntira bilish qobiliyati
4
4,75
5,0
2.6.
Odamlarni jalb qilish 
qobiliyati
4
4,77
5,0
2.7.
Qiyinchiliklar tug‘ilganda 
yordamberish qobiliyati
4
4,63
5,0
2.8
Nutqining tushunarliligi va 
mantiqiyligi
4
4,58
4,5
T n
Z . 7
^ и Э Ш Ш Г ш IS n O T lL ir iS n
qobiliyati
4
4,54
4.5
2.10. Bir ishdan ikkinchisiga 
zudlikbilan moslashaolish 
qobiliyati
3
4,50
5,0
181

---

15.2-jadvalning davomi
2.11. Maqsadga erishishda
qat'iyatlilLk
4
4,50
5,0
0 ‘rtacha ball
3,82
4,71
4,85
Ш
Kadrlaroing ijtimoiy-axloqiy sifatlari
3.1.
Hurmatliligi
3
4,83
5,0
3.2.
Ilmiy halollik
4
4,79
5,0
3.3.
Boshqalar 
tashabbusini
bo‘g‘maslikqobiliyati
4
4,79
5,0
3.4.
Boshqalarga hurmat
4
4,75
4,5
3.5.
Boshqalar g‘oyasiga
chidamliligi
4
4,71
5,0
3.6.
Kirishuvchanlik
4
4,67
5,0
3.7.
Yumomi his qilishlik
3
4,67
4,0
3.8.
Prinsiplilik
4
4,65
5,0
3.9.
0 ‘zini tutabilishlik,
bosiqlik
4
4,58
4,5
3.10. Faollik
4
4,46
5,0
3.11. Tanqidni to‘g‘ri qabul
qilaolish qobiliyati
4
4,38
4,5
3.12. 0 ‘z-o‘zini tanqid qila
olishl Lk
4
4,33
4,0
0 ‘rtacha ball
3,85
4,65
4,7
Manba.
Справочник по функционально-стоимостному 
анализу. Под ред.М.Г.Карпунина, Б.И.Майданчика. —М.: 
Финансы и статистика, 1988. 
Ushbu jadval ma’lumotlaridan ko'rinib turibdiki, FQT ishchi 
guruhi rahbarligiga ham tanlab olish uchun xodimdan talab
182

---

qilinadigan sifatlar uch guruhga bo‘lingan. Bularga kadrning 
nazariy va tadqiqotchilik sifati (11 ta ko'rsatkich bilan baho- 
langan), kadrning tashkiliy va ishchanlik sifati (11 ta ko'rsatkich 
bilan baholangan), kadrlarning ijtimoiy-axloqiy sifatlari (12 ta 
ko'rsatkich bilan baholangan) kiradi. Mazkur mezonlar albatta 
juda murakkab mezonlardir.
Ammo inson tabiatini belgilovchi ushbu ko‘rsatkichlar hali 
uni to‘liq baholash uchun yetarli emas.
Amaliyot uchun qanday ko‘rsatkichlar muhim bo‘lsa, shunga 
mos ravishda ularning tarkibini ham, mohiyatliligini ham 
o‘zgartiraverishi mumkin.
Kadrlarni tanlashda shuni inobatga olish lozimki, unga 
berilgan baholar, ya’ni eng awalo, ekspertlarning bahosi bilan 
étalon bahosining miqdori solishtiriladi. Agar ular o‘rtasida katta 
farq boimasa, bunday kadrlarni belgilangan ishga qabul qilish 
mumkin.
Agar ekspertlar bahosi xodimning o‘zi qo'ygan bahodan 
yuqori bo‘lsa, ekspertlar uning qobiliyatini, ishchanligini, oda- 
miyligini yaxshi biladi. Aks holda, ya’ni o‘zi qo‘ygan baho 
ekspertlar qo‘ygan bahoga nisbatan yuqori bo‘lsa, bilingki, bunday 
kishilar o'zlariga juda katta baho beradilar. Ulardan yuqori 
samaradorlikni kutish qiyin.
Chunki o ‘ziga yuqori baho berib yuradigan odamlar salgina 
ish qilib qo‘ysa ham juda katta ish qilgandek o‘zini his qiladi. 
Aslida uning bu ishi hali arzimagan bo‘lishi mumkin. Bunday 
kadrlardan qochish kerak.
FQTda tadqiqot o ‘tkazadigan ishchi guruhi rahbari yuqorida 
ta’kidlanganlar bilan birgalikda yana quyidagi xislatlarni ham 
o'zida mujassam etishlari kerak. Bularga quyidagilar kiradi:
___ — yuqori darajadagi faollik;____________________________
— maqsadga erishish y o ‘lida qat’iyatlik;
— odamlarni so‘zi va faoliyati bilan ishontira bilish;