Zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlatuniversiteti

IV. Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar
Kuzgi semestr

№	Mustaqil ta’lim mavzulari	Hisobot shakli	soat	adabiyotlar
1	Morfema va uning turlari	Referat	10	[1, 4, 7, 8, 10]
2	O‘zbek tili derivatsiyasi	Slayd	10	[1, 4, 7, 8, 10]
3	O‘zbek tili grammatik shakllar.	Ilmiy tezis	10	[1, 4, 7, 8, 10]
4	Grammatik ma’no va uning turlari.	Referat	10	[1, 4, 7, 8, 10]
5	Grammatik kategoriya va uning turlari.	Slayd	10	[1, 4, 7, 8, 10]
6	O‘zbek tilida mustaqil so‘z turkumlari.	Ilmiy tezis	10	[1, 4, 7, 8, 10]
7	O‘zbek tilida sintaktik shakl hosil qiluvchi kategoriyalar.	Referat	10	[1, 4, 7, 8, 10]
8	O‘zbek tilida so‘z-gaplar.	Referat	10	[1, 4, 7, 8, 10]
9	O‘zbek tilida yordamchi so‘zlar.	Slayd	10	[1, 4, 7, 8, 10]
	Jami		90
Bahorgi semestr
1	O‘zbek tilshunosligida uyushgan gaplarning ilmiy tavsifi.	Slayd	7	[4, 5, 6, 7, 9]
2	O‘zbek tilshunosligida sodda gaplarning ilmiy o‘rganilishi.	Ilmiy tezis	7	[4, 5, 6, 7, 9]
3	O‘zbek tilshunosligida qo‘shma gaplar tadqiqi va tasnifi.	Referat	7	[4, 5, 6, 7, 9]
4	Sintaktik qolipning nutqiy kengayishi.	Slayd	7	[4, 5, 6, 7, 9]
5	Nutqda so‘z birikmasi qoliplarining kengayishi.	Ilmiy tezis	7	[4, 5, 6, 7, 9]
6	Zamon shakllarining gap qoliplarini kengaytirishi.	Slayd	8	[4, 5, 6, 7, 9]
7	So‘z birikmasi qoliplarining nutqiy kengayishi.	Slayd	8	[4, 5, 6, 7, 9]
8	O‘zbek tilida sodda gap qoliplari.	Referat	8	[4, 5, 6, 7, 9]
9	Uyushgan gapning lisoniy va nutqiy xususiyatlari.	Slayd	8	[4, 5, 6, 7, 9]
10	Qo‘shma gap qoliplarining nutqiy xususiylashuvi.	Ilmiy tezis	8	[4, 5, 6, 7, 9]
	Jami:		75

Jami 165 soat


Izoh: Mustaqil o‘zlashtiriladigan mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan
referatlar tayyorlash va uni taqdimot qilish tavsiya etiladi.
Fan bo‘yicha kurs ishi. Kurs ishi fan mavzulariga taalluqli masalalar yuzasidan talabalarga yakka tartibda tegishli topshiriq shaklida beriladi. Kurs ishining hajmi, rasmiylashtirish shakli, baholash mezonlari ishchi fan dasturida va tegishli kafedra tomonidan belgilanadi. Kurs ishini bajarish talabalarda fanga oid bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantirishga xizmat qilishi kerak.
Kurs ishi uchun taxminiy mavzular:
1. O‘zbek tilshunosligida til, lison, nutq tushunchalari talqini
2. O‘zbek tilshunosligida fonema va tovush munosabati tavsifi
3. O‘zbek tilshunosligida leksema va so‘z munosabati talqini
4. O‘zbek tilshunosligida morfema va qo‘shimcha munosabati masalasi
5. O‘zbek tilshunosligida qolip va hosila munosabati talqini
6. O‘zbek tilshunosligida unli fonemalar tavsifi
7. O‘zbek tilshunosligida undosh fonemalaming o‘rganilishi
8. O‘zbek tilshunosligida fonetik jarayonlar talqini
9. Ta’lim bo‘g‘inlarida imlo qoidalarining berilishi
10. Ta’lim bo‘g‘inlarida talaffuz me’yorlarining tavsifi
11. O‘zbek tilshunosligida semema va sema munosabati talqini
12. O‘zbek tilshunosligida sinonimiya hodisasining o‘rganilishi
13. O‘zbek tilshunosligida antonimiya hodisasi talqini
14. O‘zbek tilshunosligida graduonimiya hodisasining ilmiy tadqiqi
15. O‘zbek tilshunosligida metafora hodisasi talqini
16. O‘zbek tilshunosligida metonimiya hodisasiga ilmiy munosabat
17. O‘zbek tilshunosligida filologik terminlarning ilmiy tavsifi
18. O‘zbek tilshunosligida grammatik kategoriya tushunchasi talqini
19. O‘zbek tilshunosligida umumiy va xususiy grammatik ma’no tavsifi
20. O‘zbek tilshunosligida egalik kategoriyasining o‘rganilishi
21. O‘zbek tilshunosligida zamon kategoriyasining formal tadqiqi
22. O‘zbek tilshunosligida nisbat kategoriyasining o‘rganilishi
23. O‘zbek tilshunosligida umumiy va xususiy grammatik ma’no tavsifi
24. О‘zbek tilshunosligida grammatik shakllar tasnifi
25. Nutqda morfema umumiy ma’nosining nutqiy xoslanishi
26. Nutqda unli fonemalar ziddiyatlarining so‘nishi
27. Nutqda undosh fonemalar mohiyatining o‘zgarishi
28. So‘z urg‘usining nutqiy va badiiy-estetik vazifalari
29. О’zlashma so‘zlarda bo‘g‘in ajratish va ko‘chirishdagi o‘ziga xosliklar
30. Fonetik jarayonlarning nutqiy va badiiy-estetik vazifalari
31. Nutqda omonimiya hodisasini bartaraf qiluvchi omillar
32. Sinonimiya va darajalanish munosabati
33. Metaforaning badiiy san’at hosil qilish xususiyatlari
34. Metonimiya hodisasiga ilmiy munosabat
35. Nutqda o‘zlashma so‘zlarning ma’noviy siljishlari
36. Grammatik shakllarning ko‘chma ma’noda qoilanishlari
37. Fe’l o‘zgalovchi kategoriyasi shakllarining uslubiy xoslanishi
38. Kelishik umumiy ma’nosining nutqiy xususiylashuvi
39. Egalik shakllarining o‘z va ko‘chma ma’nolarda voqelanishi
40. Zamon shakllarining gap qoliplarini kengaytirishi
41. O‘zbek tilida aktual bo‘linish
42. Bo‘g‘in tavsifiga doir o‘quv loyihasi
43. Leksema va semema grafikli organayzerlarda
44. Leksikologiya bo‘yicha darajali testlar to‘plami
45. Ma’noviy munosabatlar bo‘yicha keys-stadi
46. Qo‘llanilishi chegaralangan so‘zlarga doir o‘quv loyihasi
47. Morfema tavsifida grafikli organayzerlar
48. Morfologiya bo‘yicha darajali testlar to‘plami
49. Morfem tahlil (muayyan asar misolida)
50. Morfologik tahlil (muayyan asar misolida)
51. Derivatsion tahlil (muayyan asar misolida)
52. So z birikmasining lisoniy sintaktik xususiyati va bog‘lanish omillari (muayyan asar misolida)
53. Valentlik va sintaktik aloqa lison va nutq dixotomik bo‘linishida.
54. Sodda gap lisoniy sintaktik qolipining nutqiy voqelanishi (muayyan asar misolida)
55. Badiiy nutqda so‘z kengaytiruvchilari (muayyan asar misolida).
56. Badiiy nutqda gap kengaytiruvchilari (muayyan asar misolida).
57. Kesim va uning o‘zbek tilshunosligidagi tadqiqi.
58. Ega va uning o‘zbek tilshunosligidagi tadqiqi.
59. Hol va uning o‘zbek tilshunosligidagi tadqiqi.
60. To‘ldiruvchi va uning o‘zbek tilshunosligidagi tadqiqi.
61. Aniqlovchi va uning o‘zbek tilshunosligidagi tadqiqi.
62. Uyushgan gapning badiiy matnda qo‘llanishi.
63. A.Qahhor hikoyalarida tinish belgilarining qo‘ llanishi.
64. Matn va uning tadqiqi muammolari.
65. So z birikmasi qoliplarining nutqiy kengayishi va birikma zanjiri
66. Sodda gap qoliplarining nutqiy voqelanishi.
67. Uyushgan gap qoliplarining nutqiy voqelanishi
68. Qo‘shma gap qoliplarining nutqiy voqelanishi
69. O‘zbek tilshunosligida sintaktik nazariyalar
70. Sintaksis bo‘yicha darajali testlar to‘plami
71. Badiiy matnda tobe tarkibli qo‘shma gaplar
72. Badiiy matnda teng tarkibli qo‘shma gaplar
73. O‘zbek tilida mutanosib tarkibli qo‘shma gaplar
74. Badiiy matnda nisbiy so‘zlar vositasida bog‘langan qo‘shma gaplar
75. Badiiy matnda yuklamalar vositasida bog‘langan qo‘shma gaplar
76. So‘z birikmasidagi sintaktik munosabatlar
77. O‘zbek tilida uyushiqlik hodisasi tadqiqi
78. Matn va punktuatsiya.
79. O‘zbek tilshunosligida sintaktik terminlar tadqiqi
80. O‘zbek tilshunosligida gap bo‘laklari nazariyasi

V. Fan o‘qitilishining natijalari. (shakllanadigan kompetensiyalar)

Fanni o‘zlashtirish natijasida talaba:

- hozirgi o‘zbek tilining shakllanish tarixi, shevalarga munosabati, lisoniy sathlari, lisoniy paradigmalari, lisoniy birliklarning substansial imkoniyatlarining nutqiy voqelanishi, fonetikasi, leksikasi, morfemikasi, so‘z yasalishi, morfologiyasi, sintaksisi, punktuatsiyasi haqida tasavvurga ega bo‘lishi;
- hozirgi o‘zbek tili sathlari va ularning birliklarini farqlash tamoyillarini, lisoniy munosabat hamda uning turlarining ilmiy asoslarini, lisoniy birliklar substansial imkoniyatlarini aniqlash usullarini, fonetik, leksik, grammatik imkoniyatlarini nutqiy voqealanishida lisoniy, shaxsiy va pragmatik omillar roli va hamkorligining ilmiy asoslarini bilishi va ulardan foydalana olish malakasini egallashi;
- hozirgi o‘zbek tilida lison, nutq hamda ular birliklarini farqlash asoslarini sharhlay olish, lisoniy va nutqiy birliklarini ajratish mezonlarini tushuntira olish, birliklar orasidagi lisoniy munosabatlarni tavsiflay olish, lisoniy imkoniyatlarini nutqiy vaziyat va sharoitga bog‘liq ravishda samarali ishga solish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak.

VI. Ta’lim texnologiyalari va metodlari:

- ma’ruzalar;

- interfaol “keys-stadi”lar;
- seminarlar (aqliy hujum, tezkor savol-javoblar);
- guruhlarda ishlash;
- taqdimotlar qilish;
- individual loyihalar;
- jamoa bilan ishlash va himoya qilish uchun loyihalar.

VII. Kreditlarniolishuchuntalablar:

Fanga oid nazariy va metodik tushunchalarni o‘zlashtirish, tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira olish, til va nutq rivojiga oid jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish va nazorat shakllarida berilgan vazifa hamda topshiriqlarni bajarish, yakuniy nazorat bo‘yicha yozma ish topshirish.