’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta ‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

11. Amaliy mashg'ulot. 
 Mavzu: Molyekular azotni o'zlashtiruvchi mikroorganizmlar. klostridiumning sof 
undirmasini tayorlash. 
 
Umumiy ma'lumot: 
 
Havo tarkibining 75-80% ini azot, 21-23,2% ini kislorod, qolgan 1,3% ini boshqa inert 
gazlar  tashkil  etadi.  Bir  gektar  er  ustidagi  havo  tarkibida  80  ming  tonggacha  azot  elementi 
bo'lishiga  qaramasdan  o'simliklar  molekulyar  azotni  o'zlashtira  olmaydi.  Shu  sababli  ekinlarni 
azot  bilan  ta'minlash  uchun  erga  tarkibida  azot  bo'lgan  sun'iy  o'g'it  solinadi.  Biroq  tabiatdagi 
molekulyar  azotni  ba'zi  ko'k 
–  yashil  suvo'tlar  (jumladan,  Nostos  muscorumj  va  ba'zi 
bakteriyalar  o'zlashtirishi  ham  aniqlangan.  Molekulyar  azotni  o'zlashtiradigan  bakteriyalar 
borligini  birinchi  marta  1893  yilda  rus  olimi  S.N.  Vinogradskiy  aniqlagan  va  uni  klostridium 
pasteurianum  (Slostridium  pasteu-rianura)  deb  nomlagan  Klostridium  spora  hosil  qiluvchi 
tayoqchasimon  basilla  bo'lib,  spora  hosil  qilish  bosqichida  uning  vegetativ  hujayrasi  dukka 
o'xshab qoladi. U anaerob sharoitda moy kislotali bijg'ish jarayonini qo'zg'atadi.