Zbekiston respublikasi oliy va o ‗ rta maxsus ta`lim vazirligi

Yo„q emish orzuda ayb

 

[1, 127].

 

 Bu  maqol  xalq  nutqi  go‗zal  shaklda 

“Orzuga  ayb  yo„q”

  shaklida 

ishlatiladi.  

Yaxshidir achchiq haqiqat, 

Lek shirin yolg„on yomon, 

Ul shirin yolg„onga mendek 

Aldanib qolg„on yomon

 [2, 27]. 

Bu  misralar  mazmuninin 

“to„g„ri-rost,  haq  gap  achchiq  bo„ladi”

  yoki 

“To„g„ri  gap  tuqqaningga  yoqmaydi”

  mazmunidagi  xalq  maqoli  singdirib 

yuborilagan.  Ayni  shu  baytda  shoir  yuksak  mahoratini  namoyon  qilgan,  ya`ni  bir 

necha badiiy san`atlarni qo‗llab, irsoli masal san`ati bilan birga, fikrlarini mahorat 

bilan  ifodalagan.  Tazod  –  qarshilantirish  san`ati  (yaxshi-yomon,  haqiqat-yolg‗on, 

achchiq-shirin) uch marta qo‗llangan. Birinchi misraning mazmuni ikkinchi misra 

mazmuniga  qarshilantirish  natijasida  to‗rtinchi  tazod  san‘ti  ham  hosil  qilingan. 

Shuni ham ta`kidlash kerakki, shoir bu g‗azalida xam yuksak mahoratini namoyish 

qilgan.  G‘azalnavislik  sohasida  Hazrat  Alisher  navoiy  boshlagan  bir  an`ana  bor. 

Ya`ni  g‗azalning  matlasini  aynan  maqtada  qaytarish.  Bu  san`at  ―Radd  ul-matla‖ 

deb nomlanadi. 

Gar qilich kelsa boshingga, 

Qo„rqma, Erkin, rostni ayt,