Zbekiston respublikasi oliy va o ‗ rta maxsus ta`lim vazirligi

darding olay

. 

Barcha 

sog„lik

 senga bo‗lsin, 

Barcha 

bemorlik

 menga. 

Senga bo‗lsin barcha husnu 

---

61 

 

Menga bo‗lsin barcha ishq. 

Kori xunxorlik

 senga-yu, 

Mehri poydorlik

 menga. 

Bu jahonning 

rohatin ol

, 

Bor 

azobin menga ber

. 

Senga bo‗lsin barcha 

orom

, 

Barcha 

bedorlik

 menga. 

Ol o‗zing 

koshonalarni

, 

Menga qo‗y 

mayxonani

, 

Barcha 

hushyorlik

 senga-yu, 

Barcha 

xummorlik

 menga. 

Senga bo‗lsin 

nurli kunduz

, 

Menga qolsin 

qora tun

, 

Barcha 

gulshan

 senga bo‗lsin, 

Bor 

tikanzorlik

 menga. 

Sen 

shahanshohlikni

 olgin, 

Menga 

qullik

 bo‗lsa bas, 

Bor 

jafokorlik

 senga-yu, 

Bor 

vafodorlik

 menga. 

Mayli ostonangda yotsam, 

Mayli, quvsang tosh otib, 

Bor 

dilozorlik

 senga-yu, 

Bor 

dilafkorlik

 menga. 

Senga she`rin bitdi Erkin, 

Yirtib otmoq o‗z ishing, 

Kasbi inkorlik

 senga-yu, 

Aybga iqrorlik

 menga [2, 116-117]. 

Shoirning  quyidagi  she`rida  ham  tazodning  bir  necha  go‗zal  namunalarini 

kuzatamiz: 

Yaxshidir achchiq haqiqat

, 

Lek 

shirin yolg„on yomon

, 

Ul 

shirin yolg„onga

 mendek 

Aldanib qolg‗on yomon

 

[1, 27]. 

Bu  misralar  mazmunini  irsoli  masal  –  she`rda  maqol  qo‗llash  san‘ti  bilan 

boyitgan. Baytga ―to‗g‗ri-rost, haq gap achchiq bo‗ladi‖, mazmunidagi xalq maqoli 

singdirib  yuborilagan.  Ayni  shu  baytda  shoir  yuksak  mahoratini  namoyon  qilgan, 

ya`ni bir necha badiiy san`atlarni qo‗llab, fikrlarini ta`sirchan ifodalagan. Tazod – 

qarshilantirish  san`ati  (yaxshi-yomon,  haqiqat-yolg‗on,  achchiq-shirin)  uch  marta 

qo‗llangan. Birinchi misraning mazmuni ikkinchi misra mazmuniga qarshilantirish 

natijasida  to‗rtinchi  tazod  san‘ti  ham  hosil  qilingan…  G‘azalnavislik  sohasida 

Hazrat  Alisher  Navoiy  boshlagan  bir  an`ana  bor:  g‗azalning  matlasini  aynan 

maqtada o‗zgarishsiz takrorlash. Bu san`at ―Radd ul-matla‖ deb nomlanadi. 

Gar qilich kelsa boshingga, 

Qo‗rqma, Erkin, rostni ayt, 

---

62 

 

Yaxshidir achchiq haqiqat

, 

Lek

 shirin yolg„on yomon

 

[1, 27]. 

 Erkin  Vohidovning  ―Kuy  avjida  uzulmasin  tor‖  va  ―Dutorim  tori  ikkidur‖ 

kabi  g‗azallarida  ham  tazod  san`atining  chiroyli  namunalarini  uchratishimiz 

mumkin. 

Xulosa  qilib  aytganimizda,  sevimli  shoirimiz  Erkin  Vohidov  o‗zining 

she`rlarida  mumtoz  she`riyatimizda  an`anaga  aylangan  o‗nlab  badiiy  san`atlar, 

jumladan,  tazod  san`atining  go‗zal  namunalarini  yaratib,  badiiy  mahoratini 

namoyish qila olgan. Shuning uchun ham she`rlari kitobxonlar tomonidan tez yod 

olinadi va uzoq vaqt xotirada saqlanib qoladi. 

Foydalanilgan adabiyotlar: 

1.

 

Vohidov Erkin. Asarlar. Uchinchi jild. Kuz sahovati. – T.: Sharq, 2016.  

2.

 

Vohidov Erkin. Asarlar. Birinchi jild. Bahor tarovati. – T.: Sharq. 2015.