Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

Birinchi  bosqich.  Importyor  tovarning  jo„natishga  tayyorligi 

to„g„risida  xabar  olgandan  keyin  o„z  bankiga  (bank-emitent)  eksport 

bankida  ma‟lum  summa  va  muddatga  akkreditiv  topshirig„ini  beradi. 

Akkreditiv ochish topshirig„i bilan birga akkreditiv berilishi uchun talab 

qilinadigan hujjatlar ro„yxati ko„rsatiladi. 

Ikkinchi  bosqich.  Bank-emitentga  tegishli  bankda  akkreditiv 

ochiladi va eksportyorga bu haqda habar qilinadi, zarur bo„lsa akkreditiv 

ochilganligi tasdiqlanadi. 

Uchinchi  bosqich.  Tovarni  jo„natgan  eksportyor  bankka  talab 

etilgan  hujjatlarni  taqdim  etadi  va  tovar  uchun  tegishli  to„lovni  oladi 

(odatda u eksportyorning hisobvarag„iga o„tkaziladi). 

To„rtinchi  bosqich.  Eksportyor  banki  tovar  hujjatlarini  bank  emi-

tentga  yuboradi,  o„z  navbatida,  bu  hujjatlarni  importyorga  taqdim etadi 

va  akkreditiv  summasini  qoplaydi  (importyor  bu  summani  to„lab 

beradi). 

Majburiyat  turiga  ko„ra,  bank  akkreditivi  «chaqirib  olinadigan»  va 

«chaqirib  olinmaydigan»  tasdiqlangan  bo„ladi.  «Chaqirib  olinadigan» 

akkreditiv muddatdan ilgari importyor yoki bank-emitent ko„rsatmasiga 

binoan  bekor  qilishi  mumkin.  Bunday  akkreditiv  eksportyor  manfaat-

lariga  javob  bermaydi  va  amaliyotda  kam  uchraydi.  «Chaqirilmaydi-

gan» akkreditiv eksportyor ruxsatisiz bekor qilinishi yoki  o„zgartirilishi 

mumkin emas. U bank-emitentga eksportyorga to„lovni amalga oshirish 

yoki  trattani  akseptlashning  qat‟iy  majburiyatini  o„z  zimmasiga  oladi. 

Eksportyor  uchun  «chaqirilmaydigan»  akkreditiv  qo„llanilishi  jihatdan 

afzal  hisoblanadi.  Agar  bank-emitent  akkreditivni  ochuvchi  bankka 

valuta  qoplamasini  jo„natsa,  akkreditiv  ta‟minlangan,  aks  holda 

ta‟minlanmagan deyiladi. 

Inkasso  –  xaridor  hisobvarag„idan  pul  summasini  olish  bo„yicha 

bank  harakati  bo„lib,  mijozga  xizmat  ko„rsatish  hisob-kitob  hujjatlari 

asosida va xaridorning o„z topshirig„iga ko„ra amalga oshiriladi.