Tabiat - estetik tarbiyaning zaruriy vositasi. SHuni maxsus ta’kidlash kerakki, zamonaviy inson tarbiyasini estetik jihatdan kamol toptirishda oila qanchalik utsuvor omil bo‘lib hisoblansa, bu jarayonda tabiat ham undan kam ahamiyat kasb etmaydi. CHunki tabiat bilan ongli tarzda murosa qilmaslik shaxsni nafosatli jihatdan mukammal bo‘lib etishishiga monelik ko‘rsatadi. SHuning uchun inson va tabiat o‘rtasidagi munosabat inqiroz va halokat yoqasiga kelib qolgan hozirgi vaqtda bu muamr chetlab o‘tish maqsadga muvofiq bo‘lmaydi.
Ma’lumki, inson o‘zining ma’naviy va moddiy ehtiyojlarini qond maqsadida azaldan tabiat bilan hamkorlik qilib kelgan. Tabiat go‘zalliklardan bahramand bo‘lishlari barobarida uni nafosatli tao‘zlashtirishga, inchunun, mavjud xunukliklarni bartaraf qilishga hai qiladi. Biroq, keyingi bir necha o‘n yillik jahon mamlakatlarining ai muhit sohasidagi harakatlarini tanqidiy tahlil etish davri bo Sanoatlashtirish inqilobi inson bilan tabiat o‘rtasidagi munosabatni ab abad buzib qo‘yganini insoniyat tobora anglab bormoqda. XXI o‘rtalariga kelib inson faoliyati erdagi yashash imkoniyatlarining ai shartlarini buzib yuborishi xavfi yana ham aniqroq namoyon bo‘lmoqda. Bugunga kelib eng jiddiy o‘zgarish er atmosferasida yuz berayotga barchamizga ayon. Bu ayniqsa, karbonat angidrid va azot oksidi sir "parnik" gazlariga taalluqlidir... Bu holning insoniyatga qanday ta’sir ko‘rsatishini ilgaridan aytib berish qiyin, chunki global iqlim g‘oy murakkab tizimdir. Masalan, yuz minglab yillar barqaror bo‘lib ke va millionlab odamlarning taqdirini xal etgan shamollar - yo’nalisl yog‘inlar miqdorini o‘zgartirish mumkin. Balki orollar va pats qir hududlarida yashovchilar^a xavf-xatar tug‘dirib dengizlardagi suv sathi ko‘tarilishi mumkin. Aholi haddan tashqari ko‘payib ketgai borgan sari kuchliroq tazyiq sezayotgan sayyoramizning aslida bi ham muammolari bor. Ushbu qo‘shimcha ta’sirlar ochlik va boO‘ halokatlarni keltirib chiqarishi mumkinligi esdan chiqarmaslik ke Afsuski, aksariyat xollarda shaxsning tabiat bilan bo‘ladigan munosї estetik jihatdan to‘g‘ri yo’lga qo‘yilmaganligi hamda uning es "no‘noqligi" bois ular o‘rtasida katta bo‘shliq yuzaga keldi; bu bo‘i insoniyat boshiga misli ko‘rilmagan talofotlarni solishi mumkin. Ushbu muammoni bartaraf etish pirovardida inson ehtiyoji uchun zarur bo‘ ko‘plab tabiiy-moddiy boyliklarni tejab qolishga, atrof-muhit musaffol ta’minlashga, o‘simlik va hayvonot olamini asrab qolishga va eng aso inson genofondining yo‘q bo‘lib ketish xavfining oldini oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |