Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта масус таълим вазирлиги

O‘qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 minut)	1.1. O‘quv mashg‘ulotining mavzu va rejasini hamda kutilayotgan natijalar haqida ma’lum qilinadi.	1.1. Eshitadilar, ko‘radilar va yozib oladilar.
2-bosqich. Asosiy (60 minut)	2.1. Talabalar e’tiborini rejadagi savollar va ulardagi tushunchalarga qaratadi va tezkor savol-javob o‘tkazadi. 2.2. O‘qituvchi ma’ruzani bayon etishda davom etadi. Benzin tarkibidagi arenlar miqdorini hisoblashni o‘rgatib o‘tadi. Xromotografik usullar bilan tanishtirib ishlab chiqariladigan benzin markalarini va oktan soniga tavsif beriladi. 2.3. Benzin va uning markalarini taxlil qilishda neftning element tarkibi, neft mahsulotlarining gurux tarkibini aniklashning ahamiyati to‘g‘risida tushuntirib o‘tadi. a) b) 2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalariga e’tibor qilish va yozib olishlarini ta’kidlaydi.	2.1. Talabalar javob beradilar. 2.2. Eshitadi va yozib boradi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Tushunchalarni yozib oladi va ularni eslab qoladi.
3-bosqich. Yakuniy (10 minut)	3.1. Ma’ruzaga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. Faol ishtirok etgan talabalarni rag‘batlantiradi. 3.2. Mustakil ish uchun vazifa: Xromotografik usullarni o‘rganish.	3.1. Eshitadi va aniqlashtiradi. 3.2. Topshiriqni yozib oladi.

8. XРOMATOGРAFIK USULLAR
Xрomatogрafiya - komponentlarni ikki faza orasida (harakatlanuvchi va harakatsiz fazalar) ajaрatish va tahlil qilishga aytiladi.
1. Xрomatogрafiyani turlari va taxlil usullari. Ajрatilayotgan organik birikmalarni tabiatiga,
xossasiga qaрab xрomatogрafiyani quyidagi turlariga bo’linadi.
Adsoрbsiyalash.
Taqsimlovchi (рaspрedelenie).
Cho’ktiрish usuli.
1.Adsoрbsiyali xрomatogрafiya kationlar adsoрbent ustida moddalarni har xil adsoрbsiyalanish asosida qo’llaniladi.
2.Taqsimlash (рapрedelitel'naya) xрomatogрafiyasida ajрatiladigan moddani suyuqlikka yutilishi, eрuvchanligini har xilligiga va ikki faza orasida tao’simlanishga asoslangan.
3.Cho’ktiрish xрomatogрafiyasi kimyoviy reaksiyalar natijasida eрimaydigan cho’kmalar hosil qilishga asoslangan.