Adsorbsiya bir moddada boshqa moddani yutilishi sodir bo’ladi. Bunga Aktivlangan ko’mirda Xlorning yutilishi misol bo’ladi

Javoblar:
1.Sorbsiya (lotincha «sorbeo») - so`zidan olingan bo`lib, yutaman, so`raman ma`nosini bildiradi. Mexanizmidan qat`iy nazar bir moddaning (sorbtiv) ikkinchi modda (sorbent) bilan so`rilishi sorbsiya deyiladi. Sordsiyani mexanizmi bo`yicha adsorsiya, absorsiya, hemosorsiya va kapillar kondensatsiyaga bo`lishadi.
Adsorbsiya bir moddada boshqa moddani yutilishi sodir bo’ladi. Bunga Aktivlangan ko’mirda Xlorning yutilishi misol bo’ladi.
Agar sirtda boshlangan yutilish adsorbentning ichiga tomon davom etsa bunda absorbsiya deyiladi. CO2 ni yaxna ichimlikda erishi bunga misol bo’ladi.
Agar bir moddada boshqasi yutilishi hisobiga reaksiya hosil bo’lsa bunga Hemosorbsiya deyiladi. Mazkur holatga misol: CO2+Ca(OH)2=CaCO3+H2O
2. 1903 yilda rus botanigi M. S. Svet adsorbilanish qobiliyati turlicha bo‘lgan moddalar aralashmasini adsorbent qavatidan o‘tkazganda ular qavat-qavat bo`lib joylashganligini payqadi. Bu moddalar bo‘yalgan bo‘lsa, adsorbentda adsorbilangan moddalar qavatlari ko‘rinadi. Moddalar aralashmasini ajratishning bu usuli xromatografiya usuli deb ataldi. Xromatografianing bir necha turlari bo’ladi. Bular: Adsorbsion xromatografiya, Taqsimlovchi xromatografiya, Qog’ozdagi xromatografiya, Yupqa qavatli xromatografiya, Gaz xromatografiyasi, Kapillar xromatografiya va h.k .
3. Odam organizmida ko‘pincha toksinlar va boshqa moddalarning turli to‘qimalar va hujayralar orqali tanlab adsorbilanishn kuzatiladi. Masalan, qoqshol, botulizm va boshkalarning qo`zg‘atuvchi toksinlari avvalo markaziy nerv sistemasi hujayralarini shikastlantiradi, dizenteriyani qo‘zgatuvchi toksinlari esa vegetativ nerv sistemasini zararlantiradi; toshmali tifda ko‘pincha teri, miya va qisman yurak tomirlari shikastlanadi va xokazo. Shunday ekan dori darmon moddalarda ham tanlab adsorbsiyalanish hodisasini hisobga olib turlicha qo’llash maqsadga muvofiq. Masalan, me’da-ichak yo‘liga kirgan zahar, toksinlardan tozalash uchun, shuningdek ba’zan ichakda yig‘iladigan gazlar (meteorizmda) adsorbsiyasi uchun ko‘pincha karbolen (aktivlangan ko‘mir) qo‘llaniladi. Tibbiyotda ishlatiladigan ba’zi davolash usullari adsorbsiyaga asoslangan bo`lib, ular adsorbsiya terapiyasi deb ataladi.