Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта масус таълим вазирлиги

GAZDAN MAISНIY XIZMATDA FOYDALANISН

Maishiy xizmat sohasida, asosan, kimyoviy yo’l bilan kiyim tozalash (benzin), kir yuvish va xonadonlarni isitishda, korxonalarda tabiiy gazdan keng foydalaniladi.

Maishiy xizmat ko’psatish korxonalari tabiiy gazdan issiq suv, bug’ olish maqsadida foydalaniladi.
Tabiiy gazdan O’zbekistonda juda keng foydalanilmoqda. O’zbekistonda ishlab chiqarilgan davlat dasturiga ko’pa to’liq gazlashtirish mo’ljallab qo’yilgan. Hozirgi vaqtda asosiy katta shaharlarimizda gazlashtirish 70-90% ga yetgan bo’lsa, qishloq hududlari ham tezlik bilan gazlashtirilmoqda.
Tabiiy gazdan va mazutdan, shuningdek mashinasozlik, energetika, qishloq xo’jaligi va boshqa sanoatlarda ham keng foydalanilmoqda. Keltirilgan misollardan ko’pinib turibdiki, O’zbekiston Respublikasida tabiiy gaz va mazut asosiy yoqilg’i sifatida ishlatilmoqda.


KIMYО XALQ XO’JALIGINING TURLI SOHALARIDA

O’zbekistonng issiqlik energiyasining 97% ini gaz va neft mahsulotlari tashkil etadi.

Kimyo fanining bashariyatga keltirgan foydasi beadad, ularni birma–bir sanab o’tish hozirgi kunda ancha mushkul ish bo’lib qoldi. Qadimiy fanlardan biri bo’lgan kimyo, bizning asrimizda bamisoli dunyoga keldi, chunki uning qo’llanish sohasi benihoya kengayib ketdi. Hozirgi zamon kimyo fani inson ixtiyoriga juda xilma-xil, nihoyatda rang-barang narsalarni bermoqda. Yuqori hosil uchun kurashishning kimyoviy vositalari, metallar o’rnini bosuvchi ajoyib kimyoviy, sun'iy materiallar, yangi-yangi qurilish materiallari, ovqatga ishlatiladigan har-xil yog’lar, turli-tuman xushbo’y atirlar, sinmaydigan idish-tovoqlar, nam o’tkazmaydigan poyabzallar ana shular jumlasidandir.
Hozirgi zamon texnikasiga tanti tabiat berolmaydigan narsalarni "sehrgar" kimyo yaratib bermoqda. Katta tezlikda ishlaydigan zamonaviy mashinalar uchun havo va suvdek zarur bo’lgan, uzoq muddatga chidaydigan, yuqori haroratga bardosh beradigan materiallarni kimyo fani bunyodga keltirmoqda.
Mo’jizakor kimyo hozirgi kunda insonni boshdan-oyoq kiyintirishga qodir. Kimyoviy shoyi bilan kimyoviy jun, kimyoviy mo’yna bilan kimyoviy charm allaqachondan beri kishilarga xizmat qila boshladi. Sun'iy yo’l bilan yaratilgan bu materiallar bizga ma'lum, ayrim xil tabiiy materiallardan, sifat jihatidan o’tsa o’tadiki, ammo qolishmaydi. Masalan, lavsandan tikiladigan kostum yomg’irni nazar-pisand qilmaydi, hatto yuvilganda ham o’zining ohorini, dazmolini yo’qotmaydi, xullas hamisha magazindan yangi olingandek turaveradi.
Xulosa qilinganda, neft mahsulotlari va gaz kimyo sanoati uchun asosiy xomashyo hisoblanadi. Shuning uchun neft va gaz kimyosini chuqurroq o’rganish talabalarga yanada to’liqroq ma'lumot berishni taqozo etadi.
Sinov savollari:
1. Neft haqida.
2. Tabiiy gaz nima.
3. Gaz kondensatining neftdan farqi nimada.
4. Gazning xalq xo’jaligida ishlatilishi.