Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсустаълим вазирлиги тошкент тўҚимачилик ва

1-жадвал

Иқтисодий назариянинг асосий масалалари ва таркиби¹

Иқтисодий назариянинг масалалари	Иқтисодий назариянинг бўлимлари
Микроиқтисодиёт
Истеъмолчилар бозордаги талаб ҳажми ва таркибини қандай белгилайдилар? Ишлаб чиқарувчилар маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми ва усулларини қандай аниқлашади? Бозор баҳоси қандай ташкил топади? Милдлий даромад қандай тақсимланади? Давлат ишлаб чиқариш омилларини тармоқлараро тақсимлаш ва миллий даромадни индивидлараро тақсимлашда иштирок этиши керакми?	Истеъмолчи талаби назарияси Маҳсулот ишлаб чиқариш ва таклиф этиш назарияси Тармоқ ва умумий иқтисодий мувозанат назарияси Ишлаб чиқариш омиллар баҳосини шакллантириш назарияси Ижтимоий фаровонлик назарияси
Макроиқтисодиёт
Миллий даромад миқдорини нима белгилаб беради? Пул нима ва унинг роли қандай? Баҳолар даражаси нима ва унинг динамикасини қайси омиллар белгилаб беради? Бандлик даражасини нима белгилаб беради? Иқтисодий конъюктура ўзгаришларинни қайси омиллар белгилаб беради? Барқарор иқтисодий ўсишнинг шартлари қандай? Мамлакатнинг иқтисодий конъюктурасига ташқи дунё қандай таъсир кўрсатади? Давлат барқарор иқтисодий ўсишга эришишни қандай таъминлаши мумкин?	Статик макроиқтисодий мувозанат назарияси Пул назарияси Инфляция назарияси Иш билан бандлилик назарияси. Иқтисодий даврлар назарияси Иқтисодий ўсиш назарияси Тўлов баланси ва валюта курси назарияси Давлатнинг барқарорлаштириш сиёсати назарияси

масалалар рўйхати микроиқтисодиёт ва макроиқтисодиёт фанлари предметларини яхшироқ фарқлаб олишга ёрдам беради. Нисбатан мустақил бўлган бу икки фаннинг иқтисодий ҳодисалар ва қонуниятлар тўғрисидаги хулосалари бир бирини тўлдириб туради..
Уй хўжаликлари, фирмалар, давлат ва ташқи дунё макроиқтисодиёт субъектлари ҳисобланидилар.
Бу субъектлар орасида давлатнинг роли баҳсли масала ҳисобланиб келмоқда. Кейнсчилар бозор тизими механизмларининг иқтисодиётни барқарор ўсишини таъминлашга доим ҳам қодир


¹Тарасевич Л.С., Гребников П.И., Лусский А.И. Макроэкономика:Учебник.- 6-е изд. , испр. и доп. –М.: Высшее образование», 2006, 14-с.
эмас ва давлатнинг иқтисодиётга аралашуви зарур деб ҳисоблашишса иқтисодий назариянинг классик мактаби намоёндалари бундай аралашишга қарши фикрлар билдиришади.
Бугунги кунга келиб кўпчилик мамлакатларда давлатнинг иқтисодиётдаги роли сезиларли даражада катта эканлигини ҳисобга олсак, давлатнинг иқтисодий ривожланиш стратегиясини белгилаш, бозор механизмларига путур етказмаган ҳолда иқтисодиётни тартибга солиши муҳим эканлигига иқрор бўламиз. Давлат макроиқтисодиётнинг бошқа субъектлари ҳатти-ҳаракатини белгиловчи омилларни ҳисобга олган ҳолда, барқарор иқтисодий ривожланишни таъминлаш мақсадида, ўз тасарруфида мавжуд бўлган воситалар орқали уларни йўналтириб туради. Бу воситалар эса фискал (бюджет-солиқ) ва монетар (пул-кредит) сиёсатдир. Хулоса қилиб айтганда макроиқтисодиёт фани алоҳида мамлакатда иқтисодий сиёсатнинг ва жаҳон хўжалик алоқаларини ташкил этишнинг назарий асоси ҳисобланади.

2. Макроиқтисодиёт фанининг тадқиқот усуллари

Макроиқтисодиёт фанининг тадқиқот усулларига илмий мавҳумлашиш, анализ ва синтез, дедукция, индукция, статистиккузатув, иқтисодий математик моделлаштириш усуллари киради. .
Жуда мураккаб тизим ҳисобланган миллий иқтисодиётни тадқиқ қилиш ўзига хос усуллардан фойдаланишни талаб этади. Сон-саноқсиз фактларни, минглаб кўрсаткичларни алоҳида-алоҳида ўрганиб чиқиш ва улар борасида илмий асосланган хулосалар чиқариш ўта қийин вазифадир. Шу сабабли ҳам макроиқтисодиёт фанида агрегат катталиклардан фойдаланишга асосланган тадқиқит усулларидан фойдаланилади.