Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус

Jinssiz koppayish. Chytridiomycota va Oomycota boplimlariga mansub zamburug’larning jinssiz koppayishi maxsus tanachalar – (zoo)sporangiylar ichida rivojlanadigan haraktchan zoosporalar yordamida amalga oshadi. Bahzi oomitset (misol uchun peronospora turkumiga mansub) turlarning sporangiylari umuman zoospora hosil qilmasdan, bevosita murtak orqali opsadi va gifa hamda mitseliy paydo qiladi (bu yerda sporangiy opsishi shakliga asoslanib uni “konidiya” deb atash mumkin). Zygomycota boplimi namoyandalarining jinssiz koppayishi sporangiy ichida (endogen) yoki tashqarisida (ekzogen) rivojlanadigan harakatsiz (yomg’ir va/yoki shamol vositasida tarqaluvchi) sporangiosporalar vositasida amalga oshadi. Bularning ekzogen sporangiosporalari ham konidiyalar deb atalishi mumkin.

Dunyodagi yetakchi mikologlar tomonidan yuqori zamburug’lar (asko-, bazidio- va deyteromitsetlar) ning jinssiz koppayish jarayonida hosil bopladigan propagulalarni sporalar demasdan, konidiyalar deb atash qathiy tavsiya qilingan. Spora atamasi boshqa propagulalar (zoo-, sporangio-, asko- va bazidiosporalar) uchun ishlatiladi.

Ontogenezda konidiyalar hosil boplishi va rivojlanishi (konidiogenez), ularning belgilari va boshqa mahlumotlar yuqorida “Deyteromitsetlar boplimi” da keltirilgan.

Zamburug’lar jinssiz koppayish propagulalarini juda katta miqdorlarda hosil qiladi. Misol uchun, daraxtlarda bopqoq qopzg’atuvchi Ganoderma applanatum 6 oy davomida kuniga 30x10⁶ ta spora ajratadi; penicillium sp. zamburug’ining diametri 2,5 sm boplgan koloniyasi 400x10⁶ ta konidiya hosil qila oladi. Materiallarni zararlovchi zamburug’larning propagulalari odatda shamol, yomg’ir, suv, hasharot, hayvon va odamlar vositasida tarqaladi.