Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус

Tion bakteriyalari oltingugurt va sulgpfatlarning har xil tiklangan birikmalarini oksidlaydi. Ular tufayli murakkab metall inshootlari, tosh va temirbeton qurilmalar, rezinali asbob-uskuna va jihozlar (shina, shlang) korroziyaga uchraydi. Tiobatsillalar oksidlashi mumkin boplgan oltingugurtning tiklangan birikmalari mahlum; bular – oltingugurt (S^–), vodorod sulgpfid, tiosulgpfat (S₂O₃^–), tritionat (S₃O₆^–), tiotsianat (CNS^–) va b. Oltingugurt birikmalarini oksidlashda ajraladigan energiyani tiobatsillalar opsish va biosintez uchun qopllaydi. Ularning asosiy turlari Thiobacillus turkumiga mansub va spora hosil qilmaydigan tayoqcha shaklli, gramsalbiy, kichikroq xajmda (1-4x0,5 mkm). Koppchilik turlari aksariyati polyar tomonlarida xivchinchali va harakatchan. Binar boplinish orqali koppayadi. Bahzi turlari hujayra ichi membranalarining rivojlangan tarmoqlariga ega.

Tiobatsillalar aerob boplib, ular odatda faqat molekulyar kislorod mavjudligida opsadi; bahzi shtammlari uning miqdori kam boplganida ham opsishi mumkin. Ular orasida fakulgptativ anaeroblari (T. denitrificans) mavjud. Muhit kislotaligi darajasiga nisbatan tiobatsillalar neytral muhitda opsadiganlarga va atsidofillarga boplinadi. Atsidofillar uchun optimum rN 2,5-3,5, ammo ular hatto rN 0,5-1,5 boplganida ham opsishi mumkin. Neytral sharoitda opsadiganlar qatoriga T. thioparus, T. denitrificans va b. kiradi. Atsidofillarga T. thiooxidans, T. ferrooxidans, T. acidophilus va b. mansubdir. Tiobatsillalarning aksariyati uchun optimal harorat 25-30^oS, ammo bahzi shtammlari 8-10^oS da, boshqalari esa 60-75^oS da ham opsa oladi.