Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигии Қарши давлат университети

Модуль бирлигининг мазмуни
Маълумотлар блоки
Сунъий тошлар.
Заргарликда ишлатиладиган сунъий тошлар 4 турга бўлинади:
Сунъий корунд.
Ўстириладиган тошлар.
Қимматбаҳо ва ўртача қийматли тош рангини берувчи тошлар.
Ойна ёки пластмасса рангини берувчи тошлар.
Сунъий корунд ишлаб чиқариш учун тоза алюминий оксидидан фойдаланилади. Керакли рангни бўёвчи модда қўшиб ҳосил қилинади.Сунъий ёқут рангини олиш учун хром оксиди, ҳаворанг сапфир рангини олиш учун титан ва темир оксиди қўшилади. Сунъий корунд яхши физик ва кимёвий хоссаларга эга. Юқори даражада шаффоф ва ҳароратга турғун. Оддий кислота ва ишқорларга нисбатан турғун.Сунъий корунднинг зичлиги 3,98-3,99 г/см3; Мосс бўйича қаттиқлиги 9; синиш кўрсаткичи 1,76-1,77.
Заргарлик тошларини қирралаш
Кўзларининг қимматбаҳолиги қирраларига боғлиқ бўлади. Қирраланган тошлар деб, маълум шакл ва ўлчамга келтирилган тошларга айтилади. Тошлар шаклига кўра думалоқ, квадрат, томчисимон, ноксимон, тўрт-бурчак ҳамда тухумсимон шаклда бўлади. Тошлар 7 хил: бриллиантсимон, атиргулсимон, кабашон, аралаш, поғонали, понасимон, соябонсимон қилиб қирраланади.
Энг тиниқ ва кўп ишлатиладигани бриллиантнсимон қирралашдир. Қирраланган тошлар икки қисмдан иборат бўлиб, юқориги қисми коронка ва пастки қисми павильон деб аталади.Павильон билан коронка ўртасидаги чизиқ рундис деб аталади.У қирраланган тошларнинг энг кенг қисми бўлиб, кўзхонага маҳкамланадиган жойи ҳисобланади. Қирраланган тошларнинг юқориги қисми текислик деб аталади.
_{Таҳлилий блок}
Бу блок маълумотлар блокининг давомий қисми бўлиб, асосан ўқувчиларни мустақил равишда ишлашга, уларни маълумотлар блокида киритилган ахборотларни таҳлил қилиш, ўз фикрларини изоҳлашга ўргатишга қаратилган. Талабалар гуруҳларга бўлиниб қуйидаги саволларни таҳлил қиладилар ва изоҳлайдилар:
1. Сунъий тошлар неча турга бўлинади?
2. Қандай тошлар қиррали тошлар дейилади?
3. Қандай шаклли тошларни биласиз?