Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш

Тўғри жавоблар: 
1 – Б 
2 – Г 
3 – А 
4 – Д 
5 – Б 
6 – А 
7 – В 
8 – А 
9 – Б 
10 – А 
 
КАСБ БИЛАН БОҒЛИҚ ЗАҲАРЛАНИШ ВА КАСБ КАСАЛЛИКЛАРИНИ 
ҲИСОБГА ОЛИШ. 
 
Мавзунинг максади:
ҳозирги вақтда бу ишлар амалдаги касб касалликлари ва 
заҳарланишларнинг ҳисобга олиш ва сабабларини аниқлаш ва рўйхатга олиш ишларини 
такомиллаштириш хақидаги Соғлиқни сақлаш вазирлигини 300-сонли 23.06.2000 йилги 
буйруғига асосан олиб борилади. 
Касб касалликлари ва заҳарланишни олдини олиш бўйича маълум мақсадларга 
қаратилган ишлар соғлиқни сақлаш муассасалари, вазирликлар, бирлашма ва корхоналар, 
ҳамда касаба уюшмалари биргаликда олиб бориладилар. 
Чора тадбир мажмуида касб касалликлар ва заҳарланиш кураши бўйича рўйхат 
қилиш, ҳисобга олиш, касб касалликлари ва заҳарланиш сабабини аниқлаш, ҳамда таҳлил 
қилиш катта ўрин тутади. Ҳар бир воқеани ўз вақтида аниқлаш, уни содир этувчи сабабини 
ўрнатиш ва соғломлаштириш чора тадбирлар ўтказиш йўли билан баъзи касалликларни 
такрорланишини бартараф этилиши. Меҳнат гигиенаси врачлари профпатологлар-цех 
терапевтлари иш турларини яхши билишга эга бўлишлари шарт, ҳисобга олиш, касб 
касалликларини ва заҳарланиш сабабини аниқлаш, олдини олиш бўйича қонун ва 
қоидаларни ҳаммасини билишлари ва уларни амалий ишга тадбиқ қилмоқлари керак. 

---

311 
Бизнинг мамлакатимизда 1924 йилдан бошлаб касб касалликлари ва заҳарланишларни 
ҳисобга олиш, рўйхат қилиш киритилган. Ҳозирги вақтда бу ишлар амалдаги касб 
касалликлари ва заҳарланишларнинг ҳисобга олиш ва сабабларини аниқлаш ва рўйхатга 
олиш ишларини такомиллаштириш хақидаги Соғлиқни сақлаш вазирлигини 300-сонли 
23.06.2000 йилги буйруғига асосан олиб борилади. 
―Касб касалликларни таҳлил қилиш ва ҳисобга олиш жараѐнида автоматлаштиришни 
жорий қилиш хақидаги‖ соғлиқни сақлаш вазирлигини 2.07.87 йилги 866-сонли буйруғига 
юқоридаги қўшимча буйруққа қўшимча берилган. Бу ҳужжатга биноан ҳисобга олишни ва 
ҳисоботнинг янги формалари киритилган. (151/х – сурункали касб касалликлари хақида 
хабарнома, 152/х – касб касалликларини ҳисобга олиш картаси (варақаси) ва айрим аввалги 
формадаги бирламчи тиббий ҳужжатларнинг мазмунини ўзгариши (362/х – 86 – касб 
касалликлар (заҳарланиш) қайдномаси, 363/х – 85- касб касалликларини ҳисобга олиш қайд 
дафтари). 
Касб касалликларини ҳисобга олиш мажмуида айрим терминлар аниқ тасдиқланган: 

Касб касаллиги – иш шароитини зарарли таъсирида келиб чиқадиган касалликлар: 

Ўткир касб касаллиги – ишлаб чиқаришдаги зарарли омилларни бир маротаба (бир иш 
куни мобайнида) таъсирида келиб чиқадиган касаллик: 

Сурункали касб касаллиги – ишлаб чиқаришдаги зарарли омилларни кўп маротаба ва 
узоқ муддалигида таъсир оқибатида келиб чиқадиган касаллик: 

Ўткир ва сурункали касб билан боғлиқ заҳарланишлар касб касалликлари-нинг 
хусусий кўринишидир. 

Ишловчилар орасида касб касалликлари – шу йил ичида биринчи маротаба касб 
касалликларига мубтало бўлганлар сонининг корхонада ишловчи умумий ишчиларнинг 
сонига нисбати. 

Махсус тафтиш – касб касалликларини сабаблари ва уларни вужудга келтирувчи 
шароитларни аниқлаш (меҳнат гигиенаси томонидан корхонада, даволаш профилактик 
ишлари олиб борувчи муассасада вакили ҳамда корхона маъмурияти ва касаба уюшмаси 
вакиллари билан биргаликда олиб борилади. Бир неча киши шикастланиши – бир вақт 
мобайнида икки ва ундан ортиқ кишиларнинг касалланиши.