Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

ХОСЛИГИ 
 
Рузикулов У.Ш. 
Тошкент педиатрия тиббиёт институти. 
[e-mail] 
 
Долзарблиги: Техниканинг жадал ривожланиши ва инсониятнинг 
дунё миқиёсида кўпайиши натижасида ҳар хил турдаги жароҳатлар ҳам 
кўп учрайди. Бундай жараёнда учраган жароҳатларга мукаммал ёрдам 
кўрсатиш лозим. Бунинг учун давлатимизда кўпдан кўп ислоҳатлар ишлаб 
чиқилган ва унинг ҳаётимизда бажарилаётганини кўриб турибмиз. 
Тошкент 
педиатрия 
тиббиёт 
институтининг 
Травматология 
кафедрасида янги технологияларни бевосита дарс жараёнида қўлланилиши 
бўлажак малакали шифокорларни тайёрлашда катта ўрин тутмоқда. Фанни 
ўзлаштиришда асосан суякларнинг анатомиясини: батафсил қисмларини, 
мушак тизимини, бир-бирига боғлиқлигини ва биомеханикасини билиш 
катта ахамиятга эга. 
Ишнинг мақсади: Талабаларга дарсни тушунарли ва содда тарзда 
тушунтириш билан бирга амалий кўникмаларини шакллантириш; 
Натижалар муҳокамаси: Травматология фанини педагогик таҳлили 
шуни кўрсатадики, уни ўрганишда асосий қоидага риоя қилиш зарур. 
Талабалар фан бошланганда суякларнинг анатомияси ва тўқималар ҳақида 
маълумотларга ҳамда фан ҳақида тасаввурларга эга бўлишлари; 
аудаторияда тарқатма материаллар асосан, скелет ва рентген 
плёнкаларнинг 
мавжудлиги; 
электрон 
тарзда 
анимацияларнинг 
(презентация, фильмлар) бўлиши ва ўқув хонаси етарли жиҳозланган 
бўлишини талаб қилади. Режалаштирилган дарс жараёнига талабанинг 
тайёр ҳолда келиши дарснинг қизиқарли, самарали бўлиши билан бирга 
келажакда олган билимларини унутмайдиган ва амалиётда қўллашда 
қийинчиликка учрамаслигига олиб келади. Дарс вақтида талабаларга 
ўзининг эркин фикрини баён қилиши ва бу ҳақда мунозара қилишга бошқа 
талабаларга ҳам рухсат берилиш керак. Шу вақтда ушбу мавзу бўйича 
бирор бир ҳолатни тасвирлаб бериш керакки, ушбу ҳолатда биринчи ёрдам 
кўрсатиши, бу ёрдамнинг аҳамияти, тўғри ёрдам кўрсатилмаганда келиб 
чиқадиган асоратлари, стационар шароитда юқори малакали ёрдам 
кўрсатилиши ва таҳлили, реабилитация жараёнини тўлиқ ёритиб беришига 
шароит яратиб бериш керак. Бошқа талабаларнинг бу жараёнга фаол 
қўшилишига кумаклашиш керакки, бу ҳолат билимини оширишга катта 
ёрдам беради. Афсуски, баъзи талабаларнинг дарс жараёнига 
тайёрланмасдан келиши ёки пассив иштирок этиши бошқа талабаларга ҳам 
салбий таъсир қилади. Дарс жараёнида олган назарий билимларини 
албатта, амалиётда, тўғридан тўғри беморларни манипуляциясида иштирок 

---

793 
этиши шу фанга қизиқишини оширибгина қолмасдан олган билимларини 
ҳам мустаҳкамлайди. Кафедрамизда талабаларнинг билим олиши амалиёт 
билан бирга олиб борилади. Беморларни даволаш вақтида гипс боғламни 
тайёрлашдан бошлаб, репозиция вақтида бевосита иштирок этади. Ушбу 
беморнинг кейинги реабилитация жараёнини ҳам кузатиб боради.
Ўқув жараёнида замоновий ўқитиш технологияларни қўллаш ҳам, 
талабаларнинг билим савиясини оширишда катта ўрин тутади.
Хулоса қилиб айтганда, дарс натижасиниг самарали бўлишига 
нафақат педагог, балки талабанинг ҳам фаол иштирок этиши лозим. Бу эса 
келажакда малакали шифокор бўлишига ва юқори марраларга эришишига, 
асосан, беморларга малакали ёрдам кўрсатадиган мутахассис бўлиб 
етишишига олиб келади.