11-МАВЗУ: МАРКЕТИНГДА НАРХ ВА НАРХ СИЁСАТИ
Нарх нимага тегишли булишидан катъий назар (товар, хизмат) бешта асосий функцияни бажаради:
бозор мувозанатини таъминлаш функцияси
хисоб-китоб, улчов функцияси
иктисодий регулятор функцияси
ракобат воситаси функцияси ижтимоий химоя функцияси
Бозор иктисодиёти шароитида нархнинг куйидаги турлари мавжуд:
демпинг нарх
нуфузли нарх
миллий нарх
арзонлаштирилган нарх
жахон нархи
яширин нарх
эркин нарх
стандарт нарх
контракт (улгуржи) нарх
чакана нарх
узгарувчан нарх
лимит нарх
мувозанат нарх
Бозорда нарх учта гурух омил натижасида шаклланади:
1.Талаб омиллари (бозорда ухшаш товарлар мавжудлиги ва уларга булган нархлар, бозорга кириш, харидорлар даромадлари, харидорни талаблари, талабга йуналтирилган нарх)
2.Харажат омиллари (ишлаб чикариш харажатлари, маркетинг харажатлари, фойда).
3.Ракобат омиллари (тармокдаги фирмалар сони, айнан ухшаш импорт товарлари,ракобатчилар товарларига булган нархни билиш
Асосий нархни белгилаш услуби куйидагилардан иборат:
- нархлаштириш масаласи куйилади,
- талаби аникланади,
- харажатлари бахоланади,
- ракобатчилар товари ва нарх тахлил килинади,
- нархни шакллантириш услуби танланади,
- охирги натижавий нарх урнатилади.
Нарх белгилашнинг кийинлиги, муайян даражада махсулотнинг янгилиги даражасига хам боглик. Бу даража эса учга булинади:
- энг янги махсулот
- техникавий илгор махсулот
- оригинал булмаган (янги таклидий) ва уринбосар махсулотлар
Do'stlaringiz bilan baham: |