Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати:
 
1. Мирзиёев Ш.М. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат 
Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. 
– 
Тошкент: Ўзбекистон
, 
2021. – 
72 б. 
195 

---

2. Ўзбекистон ҳудудларининг йиллик статистик тўплами. 
– 
Тошкент, 
2020. – 
Б. 86
-87. 
3. 
Ўзбекистон Миллий энциклопедияси. 1
-
жилд. 
– 
Тошкент: ЎзМЭ, 2000.
4. Жўраев Ш.С. Ўзбекистонда саноатни барқарор ривожлантиришнинг 
минтақавий хусусиятлари (Монография). 
– 
Т.: Фан, 2016. 
– 
144 б.
5. Саноат географияси (Ўқув
-
услубий мажмуа). 
– 
Андижон, 2020.
6. Стат.уз, 
ФАРҒОНА МИНТАҚАСИ АҲОЛИСИ
 
ДИНАМИКАСИ ВА УНГА ТАЪСИР ЭТУВЧИ ОМИЛЛАР
 
Қодиров
 
Раҳимжон Болтабоевич
, 
Андижон давлат университети доценти, 
география фанлари доктори (DSc) 
Қирғизбоева
 
Муслима
, 
Андижон давлат университети
Иқтисодий ва ижтимоий география 2-курс магистранти
 
Аннатация. Мазкур мақолада Фарғона водийси вилоятлари 
аҳолисининг 1926-2020 йиллар бўйича динамикаси, аҳоли сонининг ўсишига 
таъсир кўрсатувчи ёш-жинсий ва миллий таркиб, ташқи миграция, 
урбанизация, иқтисодий-ижтимоий тараққиёт, бозор иқтисодиёти ва 
демографик омиллар ёритилган. 
Калит сўзлар: аҳоли, аҳоли динамикаси, демографик вазият, аҳоли 
таркиби, ишлаб чиқариш, урбанизация, миграция. 
Жамиятни модернизация қилиш даврида республикадаги мавжуд 
демографик вазиятни ҳисобга олиш, аҳоли, унинг динамикаси ва ёш, 
жинсий, миллий ва ҳудудий таркиби, меҳнат ресурсларининг шаклланиши, 
тақсимланиши ҳамда уларнинг иқтисодиёт тармоқларида бандлик 
даражасини таҳлил этиш ҳам илмий, ҳам амалий аҳамиятга эгадир.
Бинобарин, ҳар бир давлат аҳолисининг сони ва ёш
-
жинсий таркибидаги 
мутаносиблик, унинг истиқбол дастурларини ишлаб чиқишда асосий омил, 
замин ҳисобланади [1; 31
-
б.].
Ҳар
бир давлат ички имкониятларидан келиб 
чиққан ҳолда ўз ҳудудида демографик сиёсат юритиши ва аҳоли ҳаёти 
учун зарур бўлган шарт
-
шароитларни яратиб бериши зарур[2; 38
-
б.].
Аҳоли ва ишлаб чиқаришнинг жойлашуви бир
-
бири билан чамбарчас 
боғланган бўлиб, аҳоли ишлаб чиқаришнинг
жойлашувига, мамлакат ва 
196 

---

ҳудудлар
иқтисодиётига катта таъсир кўрсатса, ишлаб чиқариш ҳам 
аҳолининг ҳудудий ташкил этилишига бевосита таъсир кўрсатади.
Аҳоли иқтисодий ва ижтимоий ҳаёт қонуниятларига мос ҳолатда 
тадрижий ўсиб борар экан, демографик жараёнларда ҳам муайян 
ўзгаришлар рўй беради. Аҳоли динамикасига таъсир этувчи омиллар 
орасида демографик вазият[3; 6
-
с.], тарихий, иқтисодий
-
ижтимоий 
тараққиёт, сиёсий жараёнлар[4; 127
-
б.] муҳим ўрин тутади.
2020 йил 1 январь маълумотларига кўра, Фарғона водийси
вилоятларида 
9690,5 
минг аҳоли яшайди (1
-
жадвалга қаранг). Шундан 
5566,7 минг киши ёки 57,4 фоизи шаҳар аҳолисига ва 4123,8 минг киши 
ёки 42,6 фоизи қишлоқ аҳолисига тўғри келади [5; 19
-
б.].
1-
жадвал