Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

Navoiy shahri iqlim dinamikasi 
-50
0
50
100
150
200
250
300
350
400
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
ҳарорат
намлик
ёғин миқдори
Manba: Navoiy viloyati statistika boshqarmasi ma’lumotlari 
Ko‘p yillik kuzatuvlar natijalari Quyimozor, Buxoro, Tomdi, Navoiy meteorologik 
stansiyasi ma’lumotiga ko‘ra, o‘rtacha yillik yog‘ingarchilik miqdori 144 mm ni qayd etadi. 
Yog‘ingarchilikning asosiy qismi yomg‘ir shaklida va bir qismi qor shaklida yog‘adi, qor 
qatlami juda tez erib ketadi. Eng ko‘p yog‘ingarchilik asosan qish va bahor oylarida fevral, mart, 
aprel, may oyidan boshlab yog‘ingarchilik kamayib, yoz oylarida deyarli yog‘ingarchilik 
kuzatilmaydi. Eng sovuq oylar dekabr va yanvar oylari bo‘lib, ko‘p yillik o‘rtacha oylik harorat -
0,6
0
S dan to 1,9
0
S gacha o‘zgarishi bilan xarakterlanadi. 
Ijtimoiy-iqtisodiy guruh ob’yektlariga shahar atrofida joylashgan Qosim Shayx yodgorlik 
majmuasi, Raboti-Malik, Chashma diniy markazi, temir yo‘l stansiyasi, aeroport, un va go‘sht 
kombinatlari, Sputnik shaharchasi, paxta tozalash zavodi, temir yo‘l vokzali va boshqalarni 
kiritish mumkin. [2] 
Navoiy shahri atrofi qishloq xo‘jaligi, u bilan tutashgan Karmana, Navbahor, Qiziltepa 
hamda Samarqand viloyatining Paxtachi tumani hududida shakllangan. Ularning xo‘jalik 
tarmoqlar tarkibi va ixtisoslashuvida bog‘dorchilik, uzumchilik, chorvachilik, parrandachilik, 
sabzavotchilik, poliz va sut mahsulotlari asosiy rol o‘ynaydi. Shaharga chegaradosh, qo‘shni 
bo‘lgan Samarqand viloyatining Paxtachi tumanidan aholining kundalik iste’mol uchun zarur 
bo‘lgan sut va sut mahsulotlari olib kelinadi.[3]
Shunday qilib quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin: 

---

380 
Har qanday yirik shahar singari Navoiyning shakllanishi va rivojlanishi ham bevosita uning 
atrofiga bog‘liq. Shuningdek, Navoiy shahri negizida ham aholi joylashuvining murakkab tizimi-
shahar aglomeratsiyasi vujudga kelmoqda. Shaharning hozirgi holati ko‘p jihatdan uning 
viloyatning chekka janubida joylashganligi, atrofidagi yo‘ldosh shahar va shaharchalarda ishlab 
chiqarish korxonalarining sust rivojlanganligi hamda shahar atrofi qishloq xo‘jaligining ma’lum 
darajada xalqasimon hududiy tashkil etilishi bilan bog‘liq.