Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги якубов Кутфидин Аслиевич, Мирзаев Абдиалим Боймуродович,Бўриев

Насос станция ускуналарини кўрикдан ўтказиш даврийлиги 
Т.р. 
Ускунанинг номи 
Даврийлиги, ойлар 
Кўрикдан 
ўтказиш 
Жорий 
таъмирлаш 
1 
Насослар (марказдан қочма ва поршенли) 
1 
3 
2 
Ҳаво ҳайдагичлар ва компрессорлар 
1 
2 
3 
Ҳаво ўтказгичлар ва қувурлар 
2 
6 
4 
Вакуумметр, манометр, вантуз, ҳимоя қилиш 
клапанлари 
1 
12 
5 
Беркитиш арматуралари 
2 
12 
6 
Сув ўлчагичлар 
1 
24 
7 
Механик панжаралар 
1 
3 
8 
Болғали майдалагичлар 
1 
6 
Ускуна ва иншоотларга техник хизмат кўрсатиш, уларни техник 
эксплуатация қоидалари ва ишлаб чиқарган корхона йўриқномалари асосида 
ҳамда хавфсизлик техникаси ва меҳнатни мухофаза қилиш қоидаларига риоя 
қилган ҳолда олиб борилиши шарт. Навбатчи ходимлар томонидан аниқланган, 
аварияга олиб келиши мумкин бўлган, носозликлар тезкорлик билан бартараф 
қилиниши зарур.
Носозликларни ўз вақтида аниқлаш мақсадида корхона техник 
раҳбарияти томонидан тақвимий режалаштирилган РДКлар уюштирилади. РДК 
натижалари нуқсон ведомостларига (2-изоҳ) қайд этилади ва бу таъмирлаш 
ишларини режалаштириш учун асос ҳисобланади. Шундан кейин аниқланган 
ускуналар таъмирланади ва носозликларини таъмирлаш журнали тўлдирилади 
(3-изоҳ). 
Ускуналарнинг ишчи кўрсатгичларини сақлаб туриш ва уларни тиклаш 
мақсадларида 
жорий ва капитал
таъмирлаш ишлари бажарилади. Жорий 
таъмирлаш ва кўрикдан ўтказиш ишларини даврийлиги нуқсонлар 
аниқланганда, лекин бир ойда 2-3 мартадан кам бўлмаган ҳолда олиб 
борилади. 
Жорий таъмирлаш майда носозликларни бартараф этиш билан боғлиқ 
мунтазам тарзда ўтказиладиган ишларни кўзда тутиб, 
профилактик 
ва 
кўзда 

---

184 
тутилмаган
таъмирлаш ишларни ўз ичига олади. Профилактик таъмирлаш 
ишлари 
РДК 
ўтказиш 
даврида 
аниқланган 
камчиликлар 
асосида 
режалаштирилади ва бунга 75-80% “Жорий таъмир” маблағи ажратилади. 
Кўзда тутилмаган таъмирлаш ишлари тасодифий қонуниятда рўй бериб 
тезкорлик билан бартараф этишни талаб қилади ва 20-25% маблағ ажратилади. 
Жорий таъмирот ишларини таъмирлаш цехи хизматчилари томонидан амалга 
оширилади. 
Насос станция капитал таъмирот ишларига ускуналарни тўлиқ 
алмаштириш ёки ейилган, емирилган йирик тугун ва унсурларини 
алмаштириш, модернизациялаш мақсадида янги тежамкор ускуналар ўрнатиш 
каби ишлар киради. У амортизацион маблағлар ҳисобига амалга оширилади. 
Капитал таъмирлаш ишлари ёки алмаштириш даврийлиги 3 ёки 6 йилда бир 
мартани ташкил этади. Капитал таъмирлаш ишларига РДК натижалари бўйича 
тузилган нуқсон ведомостлари, навбатчилик журналларида қайд этилган 
ёзувлар, билдиришномалар ва махсус комиссия хулосалари асос бўлиши 
мумкин. Юқорида келтирилган хужжатлар асосида станция ускуналарни 
капитал таъмирлаш ишлари корхона техник раҳбари томонидан квартал, 
йиллик режалар тузилади. 
Сув таъминоти ва канализация хўжалигида РОТ ишларини ўтказиш 
қоидаларида [19] жорий ва капитал таъмирлаш ишларининг мазмунлари ва 
уларни расмийлаштириш шакллари ҳамда ташкиллаштириш услублари 
келтирилган.Насос агрегатларига техник хизмат кўрсатиш, жорий ва капитал 
таъмирлаш учун вақт меъёрлари 7.2–жадвалда берилган. 
Насос станция механик ва энергетик ускуналар самарадорлиги қуйидаги 
асосий кўрсатгичларни қайд қилиш асосида баҳоланиб борилади: 

Насослар узатаётган сув ёки оқоваларнинг сарфи; 

Станциянинг ўз эҳтиёжлари учун ишлатилган унумсиз сарфлар, мутлақ 
қийматларда ва умумий сарфга нисбатан фоизда; 

Ҳар бир агрегат, бутун станция бўйича ва узатилган 1000 м
3
сув учун 
электр энергия, ёқилғи, буғ сарфлари; 

---

185 

Станциянинг ишлаб чиқариш ва маиший эҳтиёжлари учун ишлатилган 
электр энергия, ёқилғи ва буғ сарфлари (мутлақ қийматларда ва умумий 
сарфга нисбатан фоизда); 

Насос ва электр жихозларнинг ишлаши/тўхтаб туриши давомийликлари, 
улардан фойдаланиш коэффициентлари; 

Электр энергия, ёқилғи ва мойловчи моддаларнинг сифати. 
7.2-жадвал