Њзбекистон республикаси олий ва њрта махсус таълим вазирлиги

3.Ishlab chiqarish ishchilari yoki aqliy mehnat ishchilari
Xizmat ko'rsatish asosiy ishlab chiqarish jarayoni mayda tizimini boshqaruvini ko'rib chiqamiz. Ushbu mayda tizim quyidagilarni qamrab oladi:
- xizmatlarni iste'molchi ishtirokida yoki uni yo'qligida, yoki ishchini xizmat ko'rsatish joyiga korxonadan tashqariga chiqib taqdim qilish jarayoni;
- ta'mirlanadigan, sotiladigan, yasaladigan buyum, tovar ko'rinishidagi mahsulotlarni, shuningdek yo'ldosh tovarlarni;
- jihoz, instrument, yordamchi materiallar va boshqalar;
- materiallar, energiya, xom-ashyo.
Ishlab chiqarish sohasi rahbarlari oldida ishchilar harakatlarini tashkillashtirish, buyruq berish, muvofiqlashtirish, oldindan ko'rish, nazorat kabi maqsadli harakat va operasiyalarni personalga nisbatan qo'llay turib, samarali xizmatni amalga oshirish jarayonini optimallashtirish vazifasi turadi.
4.Servis korxonasi ishlab chiqarishini tarkibi
Hamma joylarda mateiallar va xom-ashyoni sarflash me'yorlari mavjud. Materiallar va xom-ashyoni sarf me'yori bu uni ishlab chiqarishni aniq tashkiliy-texnik sharoitlarida belgilangan sifatdagi birlik mahsulotni (servis ishini) ishlab chiqarish uchun maksimal yo'l qo'yiladigan miqdoridir.
Servis amaliyotida materiallarni iqtisod qilinishi, ularni me'yoridan ortiq sarflanishi kabi holatlari uchraydiki, ularni ikkalasi ham xizmat jarayonlarini me'yorida bajarilishi uchun noxush hisoblanadi. Materiallarni foydalanilishini nazorat qilish xizmat ko'rsatish samaradorligiga salbiy ta'sir qiluvchi standartlardan chetlashishlarni aniqlash bilan bog'liq.
Servis korxonasidagi ishlab chiqarishni boshqarish jarayonida joriy va tezkor rejalashtirishni ahamiyati beqiyosdir. Bu holda gap ishchilar uchun mo'ljallangan smena-kunlik vazifalar rejasi, shuningdek barcha bo'linmalar yoki aniq brigadani kalendar, oylik, kvartal, yarim oylik rejalari haqida ketayapti. Ular buyurtmalarni mavjudligi, talab darajasi, ularni material va moliyaviy resurslar bilan ta'minlanganligi haqidagi ma'lumotlar asosida tuziladi.
Odatiy rejimdagi xizmat ko'rsatishni samaradorligi va sifati ham tezkor boshqarish obyekti sifatida namoyon bo'ladi. Bu yo'nalishda mijozlar bilan u yoki bu ishlarni bajarish uchun talab qilinadigan vaqt hajmlarini nazorat qilish, iste'molchilarga xizmat ko'rsatish, ishchi muhitni osoyishta saqlash, ular va personal o'rtasida yuzaga kelayotgan kelishmovchiliklarni hal etish muhim hisoblanadi.
Servisni asosiy ishlab chiqarish jarayonini har tomonlama faoliyat yuritishi material-texnik ta'minot xizmati (energetika, telefon xizmati, muxandislik-texnik ishlar, yordamchi materiallarni saqlash va berilishi, firmani qo'riqlash va boshqalar) tizimchasini samarali ishlarisiz amalga oshmaydi. Bu xizmatlarni mehmondorchilik, umumiy ovqatlanish, transport xizmatlari va boshqalar kabi ko'p funksiyali xizmat ko'rsatish turlaridagi ahamiyati juda katta.