Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

ЧАҚАЛОҚЛАРДАГИ МИОКАРДИТЛАР. 
Миокардит – бирламчи жойлашиши миокардда бўлган юрак 
структураларининг яллиғланиш касаллиги. Ушбу касаллик полиэтиологик, 
турли хил патогенезга эга. Янги туғилган чақалоқларда ҳам туғма, ҳам 
орттирилган миокардит кузатилиши мумкин. 
Ҳомилада туғма миокардит (кардит) ривожланади. Уларнинг пайдо 
бўлишида ҳомиладор аѐлнинг соматик касалликлари, йўлдошнинг 
ўтказувчанлиги бузилганлиги, она ва ҳомила иммунитетининг пасайиши, 
ҳомилалик гипоксия муҳим рол ўйнайди. 

---

446 
Этиологияси
. 
Этиологик омил сифатида кўпинча турли хил вируслар: қизилча, оддий 
герпес, Коксаки А ва Б гуруҳлари энтеровируслари ва ECHO ҳисобланади. 
Грипп, қизамиқ вируслари, аденовируслар миокардга зарар етказувчи таъсир 
кўрсатиши мумкин. Миокардитнинг сабаблари қаторида токсоплазмоз ва 
хламидия бўлиши мумкин. Зарарланиш одатда йўлдош тўсиғининг пасайиши 
сабабли онадан содир бўлади. 
Патогенез
. 
Патогенези хилма–хил: этиологик омилнинг миоцитга бевосита 
кириши (вирусли инфекцияда), кейинчалик яллиғланиш ва деструктив 
реакциялар ривожланиши ѐки токсинлар, антитаначалар, иммунитет 
комплекЎАСрининг миокардга таъсири. Ҳомила учун юракнинг барча 
қаватлари ва структуралари қўшилиши билан диффуз яллиғланиш жараѐни 
билан ажралиб туради, алоҳидаланган миокард шикастланиши туғлган 
болада, кўпинча 3 ѐшдан кейин пайдо бўлиши мумкин. Шу муносабат билан 
«кардит» атамаси юракда туғма яллиғланиш жараѐни бўлган янги туғилган 
чақалоқларда қўлланилиши мумкин. 
Клиник кўриниши
. 
Вужудга келиш вақтига кўра, эрта ва кеч кардитлар ажратилади. 
Эрта туғма кардитлар эрта фетал даврда (ҳомиладорликнинг 4-7-
ойлари) шикастловчи агентлар (вируслар, бактериялар, радиация ва 
бошқалар) таъсирида юзага келади. Ҳомила юрагининг тўқималари бу вақтда 
унга тўлиқ яллиғланиш реакцияси билан жавоб бера олмайди, улар асосан 
бириктирувчи тўқима пролиферацияси реакцияси билан жавоб беради, яъни 
фиброзли ва эластик тўқима шаклланиши билан. Деярли барча юрак 
қаватларининг нормал тузилиши бузилади, уларга бириктирувчи тўқима 
толалари кириб боради. Қайси толалар кўпроқ, фиброзли ѐки эластик, 
бўлишига қараб, морфологик жиҳатдан фиброэластоз ѐки эластофиброз 
ажратилади. 

---

447 
Бола одатда кардит оқибати, юракнинг қисқариш функцияси бузилиши, 
унинг бўшлиқлари кенгайиши билан туғилади. Етакчи клиник кўриниш 
бўлиб кардиомегалия ва юрак етишмовчилиги ҳисобланади, у дастлаб чап 
қоринчали (одатда чап қоринча тез–тез таъсирланади), сўнгра тотал бўлади. 
Кўпинча касаллик интеркуррент касалликлар (ўткир респираторли 
инфекциялар, зотилжам, ўткир ичак инфекциялари) шароитида юзага 
чиқадиган 
юрак 
етишмовчилиги 
манифест 
симптомларигача 
ташхисланмайди. Аммо болани синчковлик билан кузатиш тана вазнининг 
етарли даражада кўпаймаганлигини, туғилишданоқ рангпарлик, летаргия, кўп 
терлаш, сўриш пайтида чарчаш, бурун-лаб учбурчагининг енгил цианози, 
ҳансираш, тахикардияни аниқлаш имконини беради.