Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Персистирланувчи фетал коммуникацияли неонатал ўпка 
гипертензияси. 
ЎГ ўткинчи бўлиб, янги туғилган чақалоқларнинг ўпка томирлари 
гипоксияга жавобан кескин торайиш хусусиятига эгалиги билан изоҳланади. 
Қориндан ташқари ҳаѐт шароитларига моЎАСшиш даври ва газ 
алмашинувининг йўлдош туридан ўпка турига ўтиши бир неча соатдан бир 
неча кунгача давом этиши мумкин. Оғир ҳолатларда ЎГ 7 кун ѐки ундан 
кўпроққа сақланиб қолади. Фетал коммуникациялар, маълумки, очиқ 
(ишлайдиган) овал тешик ва ОАЙни ўз ичига олади. Бундай 
коммуникациялар кўпинча чала туғилган чақалоқларда, шунингдек юрак 
бириктирувчи тўқимаси дисплазияси синдроми бўлган болаларда учрайди. 
Одатда, артериал йўл янги туғилган чақалоқнинг ҳаѐти биринчи кунида 
ѐпилади, овал тешик эса бир неча ой давомида ишлайди. ЎГ билан ЮҚТДС 
ривожланганда ушбу боғланишларнинг ѐпилиш муддатлари чўзилади, 
баъзида ишлайдиган фетал коммуникациялар бутун болалик даврида 
сақланиб қолади, кейинчалик улар ЮТН деб ҳисобланади ва тузатилишга 
олинади. Фетал коммуникация орқали қонни чиқариш йўналишига қараб, 
ушбу патологиянинг иккита варианти ажратилади: ўнг–чап ва чап–ўнг 
шунтланиш. 
Қоннинг ўнг–чап шунтланиши туғилишдан бошлаб диффуз цианоз 
билан намоѐн бўлади, цианоз қичқириқда кучаяди ва 100% ли кислородли 
оксигентерапия шароитида сақланиб қолади. Аускултацияда ўпка артерияси 
устида II тон урғуси, шунингдек II қовурғалараро оралиқда қисқа систолик 
шовқин (очиқ овал тешикда) ѐки юракнинг бутун юзаси бўйлаб систолик–
диастолик шовқин (очиқ артериал йўл бўлганда) эшитилади, юракнинг 

---

432 
нисбий чегараларининг ўртамиѐна кенгайиши қайд қилинади. ЭКГда – ўнг 
бўлмача 
ва 
қоринчанинг 
зўриқиш, 
Гис 
тутами 
ўнг 
оѐқчаси 
ўтказувчанлигининг 
бузилиши 
белгилари. 
Рентгенологик 
ўпка 
гипертензиясининг прекапилляр шакли манзараси аниқланади. 
Қоннинг чап–ўнг шунтланиши анча оғир аҳвол билан тавсифланади. 
Клиник манзарада респиратор бузилишлар устун келади: инспиратор нафас 
олиш, йўтал ва ўпкаларда турли туман кўп сонли хириллашлар. Бунда 
боланинг кескин безовталаниши кузатилади. Баъзида ўпка шиши 
ривожланиши мумкин (чап қоринча етишмовчилиги). ЭКГда – иккала 
бўлмачалар ва чап қоринча зўриқиш белгилари. Рентгенологик капилляр 
туридаги ЎГ аниқланади.