Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Склередема. 
Склередема
– бу сонлар, болдир мушаклари, оѐқ панжалари, қов, 
жинсий соҳалардаги, кейинчалик терининг қаттиқлашган шиши ва тери ости 
ѐғ клетчаткасининг хамирсимон консистенцияли шиши билан кечадиган 

---

284 
шиш шакли. Касалликнинг асосий сабаби бўлиб боланининг совқотиши, 
гипопротеинемия, тери, тери ости ѐғ клетчаткаси тузилишининг анатомик-
физиологик хусусиятлари, асосан чала туғилган болаларда, капиллярлар 
ўтказувчанлигининг ҳаддан ташқари ошиши ҳисобланади. 
Клиник кўриниши
. 
Кўпинча склередема чала туғилган чақалоқларда кузатилади. 
Шикастланган жойдаги тери рангпар, баъзида цианотик тус билан, 
тегинганда совуқ, таранг, бурмаларга олинмайди, босилган жойда ботиқлик 
қолади. Пайдо бўлиш вақти ҳаѐтнинг 2-4 кунлари оралиғида, камроқ 
ҳолларда кечроқ. Касалликнинг оғир кечиш ҳолатларида бутун тана, шу 
жумладан қўл ва оѐқ панжалари ҳам шикастланади. Боланинг умумий аҳволи 
оғир, гипотермия, брадикардия, брадипноэ, овқатдан бош тортиш, 
гипотензия қайд этилади. 
Даволаш
. 
Эҳтиѐткорлик билан амалга оширилиши керак, болани аста-секин кувез 
ѐрдамида, нурли иссиқ лампалари ѐрдамида юмшоқ массаж билан 
биргаликда иситиш. Витамин Е тайинланади (15-25 мг/кун). Ёндош 
инфекциялар 
антибиотиклар, 
томир 
ичига 
юбориладиган 
иммуноглобулинлар билан даволанади. Оғир ҳолатларда преднизолон кунига 
1-2 мг/кг дозада шиш ва терининг қаттиқлашиши сезиларли даражада 
пасайгунга қадар тайинланади, кейинчалик доза камайтирилади. Юрак 
препаратлари – кўрсатмаларга биноан. 
Склерема. 
Склерема
– тери ва тери ости ѐғ клетчаткаси касаллиги, одатда чала 
туғилган чақалоқларда ѐки МНТнинг кучли шикатсланиши бор болаларда 
ҳаѐтининг 4-7-кунлари, кам ҳолларда кечроқ ривожланади. Совқотиш, 
сувсизланиш, ѐғнинг кимѐвий таркибий хусусиятлари ва унинг алмашинуви 

---

285 
билан боғлиқ. Шишнинг бу шакли кўпинча инфекцияларнинг, айниқса қорин 
ичи инфекцияларнинг кўриниши ҳисобланади. 
Клиник кўриниши
. 
Болдирда, болдир мушаги соҳаларида, шунингдек юзда, думбаларда, 
сонларда, танада, қўлларда терининг ва тери ости қатламининг диффуз 
зичлашишлари пайдо бўлади. Зичлашиш ўчоғи устида тери бурмага 
олинмайди, бармоқ билан босилганда уйиқ қолмайди. Тери диффуз 
қаттикқлашган (зичлашган), рангпар ѐки қизғиш-цианотик, баъзан сариқ 
тусда, тегилганда совуқ. Қўл-оѐқларнинг ҳаракатчанлиги кескин камайган, 
юз ниқобсимон, тананинг шикастланган жойлари атрофияланган каби 
кўринади. Оѐқ кафти, қўл кафти, ѐрғоқда, жинсий олатда зичлашишлар 
бўлмайди. Тана ҳарорати 35,0-36,0 °С гача тушади. 
Даволаш
. 
Инфекцион жараѐнга йўналтирилган фаол терапия олиб борилади, 
витамини Е буюрилади (кунига 15-25 мг).