Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Ташхислаш
. 
Листериоз ташхиси ишонарли деб ҳисобланади, агар янги туғилган 
чақалоқда қўзғатувчи аниқланса (бактериологик услуб), кўпинча ликвордан 
ва меконийдан, камроқ ҳолларда қондан. Ташхислашнинг серологик 
услублари ҳам қўлланади: агглютинация (диагностик титрлар 1 : 160 – 1 : 400 
суюлтиришларда) ва гемолиз реакциялари, КБР (диагностик титри 1:10 
бўлган ва кейинчалик ўсиб боришга мойил ўткир жараѐн кўрсаткичи), РПГА 
(диагностик титр 1 : 80 ва баланд). Диагностикада специфик антитаначалар – 
IgMларни аниқлаш катта аҳамиятга эга (иммунфермент услуб). Листериозда 
жигарнинг шикастланганлиги ҳақида жигар синамалари натижалари бўйича 
хулоса қилинади. Ташхисни тасдиқлаш учун листериозли антиген билан тери 
ичи синамаси ишлатилади. У касалликнинг биринчи ҳафтаси бошида ва 
иккинчи ҳафтаси охирида мусбат. Алерген киритилган жойда диаметри 1 см 
дан ортиқ бўлмаган гиперемия ва инфильтрация зоналари пайдо бўлади.г 

---

253 
Даволаш
. 
Листериозни даволаш кенг таъсир доирасига эга антибиотик дори 
препаратларини уйғунлаштирилган ҳолда эрта қўллашга асосланган: 
ампициллин (100 мг/кг/кун), амоксициллин (100 мг/кг/кун), нетромицин (6-8 
мг/кг/кун), карбенициллин (200 мг/кг/кун), эритромицин (50 мг/кг/кун). 
Даволашнинг ўртача давомийлиги 3-4 ҳафтани ташкил қилади. Альтернатив 
препаратлар қаторига кунлик дозаси 25 мг/кг бўлган левомицетин киради. 
Цефалоспоринларни тайинлаш кам самарали. Листериозда синдромал ва 
симптоматик даво индивидуал кўрсатмаларга биноан амалга оширилади. 
Туғма заҳм. 
Ҳозирги вақтда туғма заҳм билан касалланиш пасайиш мойиллигига 
эга эмас. 
Этиологияси ва эпидемиологияси
. Туғма заҳм қўзғатувчиси – рангпар 
трепонема. 
Эмбрион ѐки ҳомила йўлдош орқали ѐки лимофген йўл билан 
инфицирланади. Ҳомила шикастланиши онанинг заҳм билан қачон 
касалланганлигига – ҳомиладорликгача ѐки ҳомиладорлик вақтида – боғлиқ 
бўлмаган ҳолда юзага келади. Ҳомила ҳомиладорликнинг 4-5-ойларида 
инфицирланади. Инфекция ўтиши учта йўл билан амалга ошади: киндик 
венаси, киндик томирларининг лимфатик тирқишлари орқали ва она қони 
оқими билан шикастланган йўлдош орқали. Ҳомиладорлик натижаси аѐл 
зарарланиш вақтига боғлиқ. Агар онада касаллик давомийлиги 2 йилдан кам 
бўлса инфицирланиш хавфи жуда катта. Бирламчи ѐки иккиламчи заҳм 
сабабли даво олмаган аѐлларда ҳомиланинг инфицирланиши 85-90% ни 
ташкил қилади; 35% болалар ўлик туғилади. Юқори хавф гуруҳини 
иккиламчи заҳм билан касалланган аѐлар ташкил этади. Улар томонидан 
касал болани туғиш эҳтимоли 100% га яқин. 
Таснифи
.

---

254 
X қайта кўриб чиқилган КХТ кўра ажратилади: 
А50. Туғма заҳм.