Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги в. И. Зуев, О. Қодирхўжаев, М. М. Адилов, У. И. Акрамов сабзавотчилик ва полизчилик

Қовоқдош ўсимликлар поясининг (палагининг):

• 
  шакли: ўрмалаб ўсадиган (люффа, лагенария, момордика, чаёт ва ҳоказо), ерга ёйилиб ўсадиган (қовун, бодринг, қовоқ ва тарвузнинг кўп турлари) ва тупланиб ўсадиган (қовоқча, патиссон, тарвуз, қовун ва қовоқнинг баъзи турлари);
  
• 
  кўндаланг кесими: юмалоқ (йирик мевали қовоқ, қовун, бодринг), беш қиррали (тарвуз, қаттиқ пўстли қовок, люффа, лагенария), қиррали яссиланган беш бурчакли (мускат қовоқ) бўлади;
  
• 
  узунлиги: ўрмалаб ўсувчи барча турларнинг, шунингдек қовуннинг 1,5-3 м гача, ҳўраки тарвузнинг 3-5 м га, йирик мевали ва мускат қовоқ, ҳашаки тарвузнинг палаги 5 м гача етади ва ундан ҳам ошади. Тупланиб ўсадиган қовоқдош ўсимликларнинг пояси анча қисқа бўлади.
  

Қовоқдош ўсимликлари барг пластинкасининг:

• 
  шакли: юмалоқ ёки буйраксимон (қовун, йирик мевали қовоқ), майда ёки ўткир учли (бодринг, қовоқ, қовоқча, патиссон, люффа), бир неча марта қирқилган (тарвуз, момордика) бўлди;
  
• 
  туклилиги: жуда қаттиқ (қовоқ, қовоқча, патиссон, лагенария), ўртача (йирик мевали қовоқ, люффа), юмшоқ (мускат қовоқ, бодринг, тарвуз, қовоқ) бўлади;
  
• 
  мум ғуборлиги: тарвуз, қовоқ ва бенинказанинг пўсти мум билан қопланган бўлади.
  

Қовоқдошлар пишган мевасининг:

• 
  уруғбўшлиғи: тарвуз, ангурия, бодрингда алоҳида уруғ бўшлиғи бўлмайди;
  
• 
  ёрилиши: момордика ва ёввойи бодринг меваси пишганда ёрилиб кетади ва уруғини сочиб юборади.
  

Ишни бажариш тартиби. Талабалар янги узилган ўсимлик, белгилаб олинган гул ва мевалардан, гербарий, расм, маълумотнома (справочник), адабиётлардан фойдаланиб қовоқдошлар оиласига мансуб ўсимликларнинг ботаник, морфологик ва хўжалик белгиларини ўрганадилар. Сўнгра ҳар бир талаба қовоқдошлар оиласига мансуб экинларга таъриф беради (20-жадвал).

20-жадвал. Қовоқдош экинлари турининг таркиби