Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги урганч давлат университети

13-Мавзу: Бошқарув фаолиятида низолар ва уларни бартараф этиш йўллари
Режа: 1.Низо табиати, низо турлари, низо жараёни динамикаси,низони ҳал этиш динамикаси. 2.Низоларни келтириб чиқарувчи сабаблар.
3.Мулоқотни самарали ташкил этиш босқичлари.
4.Муаммоли ва қийин ва низоли вазиятда мулоқот олиб бориш босқичлари.
5.Мулоқотда идрок жарани.
6. Диструктив ва конструктив низолар.
Мавзунинг қисқача баёни: Низо турлари. Низонинг қуйидаги асосий турлари фарқланади:

• 
  Шахсий;
  
• 
  Шахслараро;
  
• 
  Шахс билан гуруҳ ўртасидаги;
  
• 
  Гуруҳлараро;
  
• 
  Ижтимоий⁹.
  

Рахҳар ўзининг бошқарув фаолиятида санаб ўтилган инзоларнинг ҳар бири билан тўқнаш келади. Шу муносабат билан қуйида улар юзасидан маълумот бериб утамиз.

Шахсий низолар. Низониниг бу тури айрим пайтда ички низо деб ҳам номланади. Низонинг бу кўринишига шахснинг ички зиддиятлари сабаб булиб, бундай тафовутларни юзага келтирувчи омилларни асосан икки гуруҳга ажратиш мумкин: 1) Инсоннинг эҳтиёжи, интилиши ва қадрияти унинг ўз бўйнига олаётган масъулияти билан қарама-қарши бўлиб қолади; 2) Шахснинг унга қўйилаётган талабларга бош кўтариши натижасидаги ички туғёнлари. Низо жараёнининг динамикаси. Низоларни ҳал этиш уларнинг ички қонуниятларини аниқлаш ва таҳлил этиш заруратини қўяди. Ўзаро зиддиятларнинг юзага келиш ва ривожланиш хусусиятини билган ҳолдагина унга аралашиш ва демак бошқариш имкониятини топиш мумкин. Бу масала низо ривожланишидаги қуйидаги босқичларни фарқлаш заруратини қўяди:

1. 
   Ўртадаги мавжуд зиддиятни англаш
   
2. 
   Низоли вазиятни англаш;
   
3. 
   Низоли хатти-ҳаракатни амалга ошириш. Бу босқичда ўзаро зид йўналган ва ҳиссий кўринишга эга бўлган ҳаракатлар содир этилади;
   
4. 
   Низонинг тугаши ва низо иштирокчилари томонидан бўлиб ўтган воқеани баҳолаш