Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

иншоотлари 
 
Каналларнинг вазифаси. Бир жойдан иккинчи жойга сув ўтказиш 
вазифасини бажарадиган тўғри кесимли очиқ сунъий ўзанларга канал деб 
аталади. 
Вазифаси 
бўйича каналлар энергетик, кема ўтказувчи, ичимлик сувини 
ўтказувчи, суғориш, заҳ қочириш, яйловларга сув етказувчи, ёғоч оқизувчи ва 
комплекс вазифаларини бажаришга мўлжалланган турларга бўлинади. 
Энергетик 
каналлар 
сув 
омборлари 
ёки 
дарёдан 
гидроэнелекторастанцияга сув етказиш вазифасини бажаради. Энергия 
йўқотилишини камайтириш мақсадида улар кўпинча анча кичик нишаблик 
билан лойиҳаланади. Уларнинг узинлиги одатда 20…25 км дан, сув ўтказиш 
сарфи эса 2000 м
3
/с дан ошмайди. 
Кема ўтказувчи каналлар. Сув транспорт тизимлари таркибига кирадиган 
кема ўтказувчи каналларнинг шакли ва кўндаланг кесим ўлчамлари 
ўтказиладиган кемаларнинг ўлчамларига ва улар учун рухсат этиладиган оқим 
тезлигига боғлиқ равишда қабул қилинади. 
Ичимлик сувини ўтказувчи каналлар йирикроқ аҳоли масканлари ва 
саноат корхоналарига сув етказиб бериш учун хизмат қилади. Улар юқори 
ишончликка эга бўлиши ва йил давомида узлуксиз ишлай олиш имкониятини 
таъминлай олиши лозим. 
Суғориш каналлари суғориш тизимларига сув келтириш учун мўлжал-
ланади. Уларнинг жойлашуви ва сатҳ белгилари майдонларга кафолатланган 
сув етказиш имкониятини таъминлаши лозим. 

---

43 
Заҳ қочириш каналлари ботқоқликларни қуритиш, суғориш майдон-
ларини иккиламчи шўрланишдан саклаш ва дренаж сувларини чиқариб юбориш 
учун хизмат қилади. Улар рельефнинг паст жойларидан ўтказилади. 
Яйловларга сув чиқарувчи каналлар сув билан таъминланмаган ёки кам 
таъминланган қишлоқ хўжалиги, жумладан, чорвачиликка иқтисослашган 
ҳудудларига сув етказиш учун барпо этилади. 
Балиқ ўтказувчи каналлар балиқлар уруғ қўядиган ҳавзаларга сув 
келтириш ва балиқларни гидротехника иншоотларига киритмасдан ўтказиб 
юбориш учун хизмат қилади. 
Ёғоч ўтказувчи каналлар ёғочни қайта ишлаш ҳудудларига ёғоч ётказиб 
бериш учун мўлжалланади. 
Комплекс каналлар бир вақтнинг ўзида турли вазифаларни бажаради ва 
улар табиий заҳиралардан комплекс фойдаланиш учун қўлланилади.