Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент тиббиёт академияси фарғона

Бугунги дунёдаги ғоявий - мафкуравий жараёнларнинг
йўналишлари

Прогрессив		Реакцион
Тинчлик, барқарорлик ва тараққиёт		Уруш, қуролланиш, терроризм ва экстремизм
Миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенглик		Ирқчилик, миллатчилик, диний ақидапарастлик
Инсон эркинлиги ва шахс камолоти		Тоталитаризм, мустабидлик ғояси асосидаги фаолиятлар
Умуминсоний қадриятлар устуворлиги		Эгоизм, маҳаллийчилик, тор манфаатлар устуворлиги

Ҳозирги давр-дунёда ғоявий қарама-қаршиликлар мураккаб тус

олган, мафкура полигонлари ядро полигонларидан ҳам
кучлироқ бўлиб бораётган даврдир.

5-слайд

Миллий ғоя: зарурлиги, маъно-моҲияти

Миллий ғоя - инсон ва жамият ҳаётига маъно мазмун бахш этадиган, уни эзгу мақсад сари етаклайдиган фикрлар мажмуидир.

Мафкура - муайян ижтимоий гуруҳ, ижти-моий қатлам, миллат, давлат, халқ ва жа-миятнинг эҳтиёжлари, мақсад ва муддао-лари, манфаатлари, орзу-интилишлари ҳам-да уларни амалга ошириш тамойилларини ўзида мужассам этадиган ғоялар тизимидир.

Ўзбекистоннинг тараққиёт йўли

Мамлакат олдида турган мақсадлар


Ривожланиш стратегияси

3. Мафкуравий жараёнларнинг глобаллашуви ва миллий маданият.

6-слайд


Ҳозирги даврда мафкуравий
жараёнларнинг хусусиятлари

Интеграциялашиш		Глобаллашиш		Дифференциялашиш
Демократиялашиш		Инсонпарварлашиш		Сиёсийлашиш
Миллий чегаралар доирасида қолиб кетмаслик		Жамият ҳаётининг ҳамма соҳаларига таъсир кўрсатиш		Инсон умрининг бар-ча босқичларига уму-мий таъсир кўрсатиш

ХХI асрнинг бошларига келиб мафкуравий жараёнларнинг универсаллашуви шу даражага етадики, ундан бирор киши четда қолаётгани йўқ. У бутун Ер юзини, барча минтақа ва мамлакатларни қамраб олди, дунёдаги барча

одамлар унинг таъсири остида ҳаёт кечирмоқда
7-слайд


И қтисодий муносабат ва
алоқаларнинг кучайиши

Ижтимоий-сиёсий муносабатларнинг кенгайиши		Мафкуравий жараёнларни		Маънавий муносабат-лар ва маданий алоқалар кўламининг ортиши
		глобаллаштирувчи ва универсаллаш-
Ахборот ва алоқа коммуникациялари-нинг тараққиёти		тирувчи омиллар		Фундаментал илмий кашфиётлар ва фан ютуқларининг кўпайиши

Техник ва технологик

имкониятларнинг ўсиши

Бугунги дунёда мислсиз илмий кашфиётлар, улкан техникавий имкониятлар, универсал технологиялар, ахборот тарқатишнинг глобаллашуви, яъни

уларнинг бутун кураш заминини қамраб олиш жараёни шиддат билан бормоқда. Бу жараёнлар жаҳон тараққиётининг муҳим хусусияти эканини эътироф этган ҳолда, уларнинг кучли мафкуравий таъсир воситаси
эканини ҳам унутмаслик даркор.

8-слайд

Ҳозирги даврда Марказий Осиё сиёсий харитасида рўй берган туб ўзгаришлар туфайли бу минтақага нисбатан геополитик ёндашувларнинг ифодаси бўлган мафкуравий жараёнлар мураккаблашиб бормоқда. Мустақил тараққиёт, эркин ва фаровон ҳаётга бўлган ишонч–эътиқодни мустаҳкамлаш йўлида хавф–хатарларнинг олдини олиш учун муттасил огоҳ бўлиб яшаш, биргаликда кураш олиб бориш минтақа халқлари учун ҳаётий заруриятга айланиб қолди.




Марказий Осиё минтақасида мафкуравий жараёнлар

	Интеграция жараён- ларининг кучайиб бориши							«Туркистон - умумий уйимиз» ғоясининг амалга ошиши
Мустақил давлатлар ўртасидаги ҳамкор-ликни кучайтириш			Ижобий таъсир кўрсатувчи омиллар							Террорчиликка қарши кураш марказини ташкил этиш
	Диний ақидапарастликка қарши курашда умумий фаолият олиб бориш							«6+2» гуруҳи фаолиятини кучайтириш

9 -слайд
Марказлашган Осиё минтақасидаги
м афкуравий жараёнлар

Ислом халифалиги байроғи остида мусулмон халқларини янги империяга бирлаштиришга интилишлар	Салбий таъсир кўр-	Ёш мустақил давлатларни собиқ иттифоққа бирлаштириш ғояси
	сатувчи мафку- равий таҳ-
Т арихимизни, миллий қадриятларимиз ва диннинг моҳиятини сохталаштиришга уринишлар	дидлар	Ахлоқсизлик ғояларини ёйиб, халқни маънавий жиҳатдан бузишга интилишлар

Турли мафкуравий воситалар орқали

минтақавий ва давлатлараро можароларни
келтириб чиқаришга қаратилган ҳаракатлар


4-Илова (3.1)
Ўқув топшириқ:
«Блиц-сўров» саволларининг жадвали савол-жавоб вақтида тўлдирилади

№	Саволлар	Жавоблар
1.	Глобаллашув тарафдорлари қандай номланган?
2.	Глобаллашув мухолифлари қандай номланган?
3.	Шовинизмнинг мақсадини айтинг?
4.	Панисломизм нима?
5.	Пантуркизм нима?
6.	Мафкуравий полигон тушунчаси нимани англатади?
7.	Глобаллашувнинг ижобий натижалари.
8.	Глобаллашувнинг салбий оқибатлари

5-Илова (3.1)
Ўқув топшириқ:

Мустақил ишлаш учун назорат саволлари ва топшириқлар:

1. 
   Бугунги дунёнинг мафкуравий манзараси деганда нимани тушунасиз?
   
2. 
   Ҳукмронлик қилишга интилаётган қандай мафкура шакллари мавжуд?
   
3. 
   Буюк давлатчиликнинг моҳияти ва хавфли жиҳатлари нимада?
   
4. 
   Халифачиликни тиклаш ғоясининг хавфли ва зарарли моҳияти нимада?
   
5. 
   Мафкуравий полигон деганда нимани тушунасиз?
   
6. 
   Мафкуравий иммунитетнинг қандай унсурларини ажратиб кўрсатиш мумкин?
   
7. 
   Глобаллашув жараёнида глобалистлар ва аксилглобалистлар кимлар, уларни изоҳлаб беринг?
   

Ўқув топшириқ:
“Миллий ўзликни англаш – тараққиёт омилидир” мавзусида эссе ёзиб келиш.

3 мавзу

Ўзбекистонда барпо этилаётган жамият ва тараққиётнинг ўзбек модели

3.1. Маърузани ўқитиш технологияси

Талабалар сони: 60	Вақти: 2 соат.
Ўқув мағулотининг шакли	Информацион – кўргазмали маъруза
Маъруза режаси	1. Тараққиётнинг ўзбек модели. 2. Жамиятнинг сиёсий-ижтимоий соҳадаги вазифалари. 3. Иқтисодий соҳадаги ўзгаришлар. 4. Жамиятнинг маънавий янгиланиши омиллари
Ўқув машғулотининг мақсади: Ўзбекистонда барпо этилаётган жамият тўғрисидаги билимларни хосил қилиш.
Педогогик вазифа:	Ўқув фаолиятининг натижаси:
Ўзбекистонда барпо этилаётган жамиятнинг мазмунини ёритиб беради; Ўзбекистонда барпо этилаётган жамиятнинг сиёсий соҳадаги вазифалари билан таништиради Иқтисодий соҳадаги вазифалар билан таништиради; Ижтимоий-маънавий соҳадаги вазифалар билан таништиради.	Ўзбекистонда барпо этилаётган жамиятнинг таърифини айтиб беради; Сиёсий соҳадаги бажарилиши зарур бўлган вазифаларни санаб беради; Иқтисодий соҳадаги вазифаларни санаб беради; Ижтимоий-маънавий соҳалардаги вазифаларни кўрсатиб беради;
Ўқитиш усуллари ва техника	Маъруза, «Т-схемаси» техникаси, бахс-мунозара, ФСМУ технологияси.
Ўқитиш воситалари	Маъруза матни, компъютер технологияси, проектор, («Миллий истиқлол ғояси» фанидан электрон ўқув-услубий мажмуа), слайдлар, тарқатма манба.
Ўқитиш шакли	Жамоа, тўғридан-тўғри ва гурухларда ишлаш
Ўқитиш шарт-шароитлари	Техник воситалар билан таъминланган, ўқитиш усулларини куллаш мумкин булган укув хона.
Мониторинг ва баҳолаш	Кузатиш, оғзаки назорат, ёзма назорат, савол-жавобли сўров, ўқув топшириқ.

Маърузанинг технологик картаси

Иш жараёнлари вақти	Фаолиятнинг мазмуни
	ўқитувчи	талаба
1 босқич. Кириш (10 дақиқа)	1.1. Маърузанинг мавзусини эълон қила-ди, ўқув машғулотининг мақсади ва натижаларини тушунтиради.	Тинглайди, мавзу номини ёзиб оладилар
	1.2. Машғулотни ўтказиш шакли ва баҳо-лаш мезонларини эълон қилади.
	1.3. Талабага мавзу бўйича тарқатма ма-териалларни тарқатади.	Тарқатмалардан фойдаланади
	1.4. Мавзу бўйича маъруза машғулоти-нинг таянч иборалари ва маъруза режа-сига изох беради (1- Илова). Мавзу юзасидан блиц-сўров усулида маълум бўлган тушунчаларни фаоллаш-тиради, саволлар беради. 1. Ўзбекистонда қандай жамият барпо этилмоқда? 2. Сиёсий соҳада қандай вазифалар бажарилади? 3. Иқтисодий, ижтимоий-маънавий соҳалардаги вазифалар. Жавобларни тўғрилайди ва хулосалайди.	Таянч иборалар билан танишади Саволларга жавоб беради
2 босқич. Асосий жараён (60 дақиқа)	2.1. Ўзбекистонда барпо этилаётган жамиятни слайдлар ёрдамида тахлил қилади (2-Илова). Талабаларни эътиборини асосий фикр-ларга қаратади ва хулосалайди.	Тинглайди. Ёзади, слайдга эътибор қаратади, савол беради.
	2.2. 2 ва 3 режа саволи: Ўзбекистонда барпо этилаётган жамият саволлари юзасидан қисқа маъруза ўқийди. Экранга “Т-схемаси” жадвали чиқари-лади ва унинг асосида талабалар билан савол-жавоб уюштирилади (3-Илова). Жавобларни тинглайди ва хуло-салайди	Тинглайди, ёзади, саволлар беради, жуфтли гурухларга бўлиниб, органай-зерли жадвални тўлдиради.
	2.3. «Сиёсий, иқтисодий соҳадаги вазифалар» саволини тушунтиради. ФСМУ технологиясидан фойдаланиб “Сиёсий, иқтисодий соҳадаги вазифалар нималардан иборат?” саволини ўртага ташлайди. (4-Илова) Берилган жавоб фикрларини умумлаш-тиради қўшимча қилади.	Жуфтли гурухларга бўлиниб ФСМУ жадвалини тўлдиради
3 босқич. Якуний босқич (10 дақиқа)	3.1. Мавзу бўйича умумий хулоса қилинади.	Тинглайди
	3.2. Талабаларнинг билим ва кўникма-лари баҳоланади.
	3.3. Ўз-ўзини назорат қилиш учун топшириқ беради: (1). Назорат саволларига оғзаки жавоб бериш (5-Илова). (2). “Қалбим сеникидир – она Ватан!” мавзусида эссе ёзиб келиш топширилади. (6-илова)	Мустақил ишлаш учун топшириқни ёзиб олишади ва бажаради

1-Илова (3.1)
Ўқув визуал материал:
1-слайд