Збекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент Давлат аграр университети

8 - ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ
Аммиакли ва аммиакли-нитратли ўғитлар таркибидаги азот миқдорини формалин ёрдамида аниқлаш
Таҳлилнинг моҳияти. Аниқлаш ўғит таркибидаги аммиакни формалин ёрдамида гексаметилентетрамин-(СН₂)₆N₄ деб номланадиган органик бирикмага айлантиришга асосланган. Аммиакли ўғитларнинг формалин билан таъсирлашиши жараёнида ўғит таркибидаги аммиак миқдорига эквивалент миқдорда минерал кислота (H₂SO₄ ёки HNO₃) ҳосил бўлади:
2(NH₄)₂SO₄ + 6HCOH ў(CH₂)₆N₄ +2H₂SO₄ + 6Н₂О;
4NH₄NO₃ + 6HCOH ў (CH₂)₆N₄ + 4HNO₃ + 6Н₂О
Ҳосил бўладиган кислота ишқор ёрдамида титрланади ва шу асосда ўғит таркибидаги азотнинг миқдори (%) ҳисоблаб топилади.
Ишнинг бориши. 1. Ўғит эритмасини тайёрлаш учун майдаланган 2 г аммиакли селитра, ёки 5 г аммоний сулъфат 200 мл сиғимли стаканга солинади ва 50 мл дистилланган сувда эритилади. Эритма 250 мл сиғимли ўлчов колбасига фильтрлаб ўтказилади (стакан 2-3 марта чайиб, у ҳам фильтрдан ўтказилади) ва ўлчов чизиғигача дистилланган сув қуйилади.
2. Бир пайтнинг ўзида қуритилган ва тортиб олинган бюксларда ўғитнинг намлиги аниқланади. Бюкслар аналитик тарозида тортиб олинган ўғит (5 г атрофида) билан биргаликда қопқоғи очиқ ҳолда, термостатда 2 соат давомида, 100〫Сҳароратда қуритилади. 15-20 дақиқа эксикаторда совитилгач, яна аналитик тарозида тортилади ва намликнинг миқдори қуйидаги формула ёрдамида ҳисоблаб топилади;