Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат аграр университети магистратура бўлими

1.2-расм. Олмалиқ кон металлургия комбинати атрофида тупроқ кесмаларининг тушириш нуқталари
Олмалиқ кон металлургия комбинати атрофида тупроқларнинг ифлосланиши кўпроқ ифлословчи манбанинг жойлашиш ўрни катта ҳисобланади, тадқиқотларни олиб боришда шу соҳада (Джевулкиян) тавсия этилган ҳудудлардан эталон сифатида фойдаланилди ва уни Металлургия комбинати учун модификация қилинди (3.1.1-жадвал). Чунки ушбу ифлосланиш чегаралари кимёвий саноат корхоналари учун ишлаб чиқилган бўлиб, бошқа ифлосланиш манбаси учун тўлиқ мос келмаслиги аниқланди.
1.1-жадвал
Ифлосланиш манбаси бўйича тупроқнинг ҳудудий ифлосланиш чегараси (Иссиқлик электр станцияси учун)

Минтақа	Х.А.Джувеликян томонидан ишлаб чиқилган (2009)	Х.А.Джувеликян тавсияси (2009) Н.Хусанов томонидан модификация қилинган (2020)
	Ифлосланиш манбасига кўра масофа, км
Ифлословчи манбанинг муҳофаза минтақаси	0,5–0,75	0,75–1,5
I минтақа	0,75–1,5	1,5–2,0
II минтақа	2–8	2–10
III минтақа	4–15	5–12
IV минтақа	8–20	10–18
Фон	20–50	18–30

Мазкур ифлосланиш манбаси атрофида умумий ифлосланиш тенденцияси мавжуд эмас. Бу албатта ҳудудда эсадиган шамол йўналиши, атроф-муҳитга чиқарилаётган чиқиндиларнинг миқдори ва шакли билан боғлиқ. Тадқиқот ҳудудининг “Олмалиқ металлургия комбинати” АЖ атрофида вужудга келган экологик ҳолатдан фарқ қилади, бунга кўра тупроқга бўлган техноген таъсир жуда юқори.