Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент молия институти кредит-иқтисод факультети

rasm.Xorijiy davlatlar tijorat banklari tomonidan qimmatli qog‘ozlarga qilingan investitsiyalar (2014-yil, foizda) ²³

Yuqoridagi rasm orqali shuni ko‘rish mumkinki, qimmatli qog‘ozlarga qilingan investitsiyalarning yuqori salmog‘i Ispaniya va Italiyada kuzatiladi. Nisbatan juda past salmog‘i Belgiya, Buyuk Britaniya tijorat banklariga xosdir. Hukumatning qimmatli qog‘ozlariga qilingan qo‘yilmalarning bank aktivlari umumiy hajmidagi salmog‘i Ispaniya tijorat banklarida 10,2 foizni, Fransiya tijorat banklarida 9,4 foizni, Italiya tijorat banklarida 5,3 foizni, AQSh tijorat banklarida esa, 18 foizni tashkil etadi.
Veksellar bilan bog‘liq operatsiyalarning yuqori salmog‘i Ispaniya (12,8%), Italiya (5,8%) Belgiya (4,7%), tijorat banklarida kuzatiladi. Hissali ishtirok shaklidagi investitsiyalarning bank aktivlari hajmidagi yuqori salmog‘i Germaniya tijorat banklarida kuzatiladi(4,0%).Albatta,rivojlanayotgan va o’tish iqtisodi mamlakatlarida veksellar bilan amaliyotlar birmuncha kam. Lekin, ma’lum bir vaqtdan so’ng iqtisodiyot veksellarga talab bildira boshlaydi va asta- sekin bu davlatlarda ham veksellar amaliyoti jadal rivoj topadi.
Veksellar bilan bog‘liq operatsiyalarning yuqori salmog‘i Ispaniya (12,8%), Italiya (5,8%) Belgiya (4,7%), tijorat banklarida kuzatiladi. Hissali
ishtirok shaklidagi investitsiyalarning bank aktivlari hajmidagi yuqori salmog‘i Germaniya tijorat banklarida kuzatiladi(4,0%).

8. rasm. Hukumat qimmatli qog‘ozlariga qilingan investitsiyalarning bank aktivlari umumiy hajmidagi salmog‘i (2014-yil, foizda) ²⁴

Mustahkam va barqaror bank tizimi mamlakatimiz iqtisodiyoti rivojiga katta hissa qo‘shmoqda. Moliya institutlarining kapitallashuv darajasi oshib, iqtisodiyot real sektori korxonalarini qo‘llab-quvvatlash, texnik va texnologik yangilash jarayonlari faollashmoqda. Aslida bankrot korxonalarni tiklash va moliyaviy sog‘lomlashtirish ishlariga banklarni jalb etish jahon moliyaviy faoliyatida va bank amaliyotida yangilikdir. Investitsiya pоrtfeli tarkibiga uni rejalashtirish, tahlil qilish va tartibga sоlib turish, pоrtfel оldiga qo’yilgan vazifalarga erishish uchun uni shakllantirish hamda quvvatlab turish, uning likvidliligini zarur darajada saqlab turish va u bilan bоg’liq хarajatlarni kamaytirishni o’z ichiga оladi Bugungi kunda mazkur yangilik iqtisodiy nochor va zarar ko‘rib ishlayotgan korxonalarni modernizatsiya qilish va barqaror ishlab chiqarish faoliyatini ta’minlash, ularni yangi investorlarga sotishga qaratilgan inqirozga qarshi boshqarish uslublarini qo‘llashda yaxshi samara
bermoqda. «Asaka» davlat-aksiyadorlik tijorat banki mavjud mablag‘larini iqtisodiyotning real sektorini imtiyozli kreditlashga yo‘naltirmoqda.

8.