Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент автомобил ва йўллар институти

Ўрмонлар, ўсимликлар ва хайвонот дунёсиниг хуқуқий режимининг
ўзига хослиги.
4.1. Ўрмонлрнинг хуқуқий режиминиг ўзига хослиги.
“
Ўрмон
”нинг
юридик тушунчаси ўрмончилик қонунчилигиниг таъсир доирасига асосланиб
тахлил қилинадиган ва ўрмончилик хуқуқи институти мазмунидан келиб
чиққан холда
ўсимлик организмлариниг, дарахтзорлар, бутазорлар,
ўтсимон
ва бошқа ўсимликлар (мох ва лишайниклар)
тўплами
хисобланади.
Шуни айтиш керакки юқорида айтилган ўсимликлар тури тўпламлари хар
бир мамлакат худудида иқлимий –географик холатидан келиб чиқиб турлича
бўлиши мумкин.
Ўзбекисто Республикасиниг “Ўрмон тўғрисид”аги қонунида (1-модда)
Ер, сув, ер ости бойликлари ва хайвонот дунёсидан фойдаланиш хамда уларни
мухофаза қилиш билан боғлиқ ўрмонлардан фойдаланиш сохасидаги
мносабатлар егишли қонун хужжатлари билан тартибга солиниши айтиб

---

ўтилган.
Ўромнларнингасосий вазифалари (3-модда) қуйдагилардан иборат:
·
Экологик
(сувни
мхофаза
қилиш,
қўриқлаш,
санитария-гигиеник,
соғломлаштириш, рекреацион);
·
Эстетик ва бошқа вазифаларни бажаради,чекланган даражада фойдаланиш
ахамиятига эга.
Бндан ташқари ўрмон фонди ерларида жойлашган ўрмонлар
ўз
ишлатилиш мақсадларига кўра
мухофаза ўрмонларига, эксплутацион
ўрмонларга ва захира ўрмонларига
бўлинади.
Мухофаза ўрмонларига
қуйдагилар киради:
·
Алохида мухофаза қилинадиган табиий худудларда жойлашган ўрмонлар;
·
Сув мухофазаси зонасида жойлашган ўрмонлар;
·
Табиий ва бошқа объектларни мухофаза қилиш функциясини бажарувчи
ўрмонлар (темир йўллар атрофида жойлашган, хўжалик-майиший сувлар
зонаси ва бошқалар)
·
Қимматбахо ўрмонлар ( давлат мухофазаси ўрмон полосалари, эрозияга қарши
ўрмонлар, илмий ва тарихий ахамиятга эга бўлган ўронлар);
Ўрмонга бўлган мулкчилик
қонуннинг 4-моддасида белгиланган.
Ўрмонлар давлат мулки – умумиллий бойлик бўлиб, улардан оқилона
фойдаланиш лозим хамда улар давлат тамонидан қўриқлниши кўрсатиб
штилган.
Хамма ўрмонлар давлат ўрмон фондини ташкил этади. Ўрмон фонди
қуйдагилардан ташкил топган:
·
Давлат ахамиятига эга бўлган ўрмонлар (давлат ўрмон хўжалиг органлари
қарамоғидаги ўрмонлар) ;
·
Бошқа идоралар ва юридик шахслар фойдаланишидаги ўрмонлар.
Ўзбекистон Республикаиниг “Ўрмон тўғрисидаги қонуни”да (9-модда)
Ўрмонларни мухофаза қилиш, қўриқлаш, улрдан фойдаланиш ва уларни
такрорий кўпайтириш сохасидаги давлат бошқаруви кўрсатиб ўтилган.
Бундай бошқарувни:
·
Ўзбекитон Республикаси Вазирлар Махкамаси;
·
Махаллий давлат хокимият органлари;
·
Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги хузуридаги
Ўрмон хўжалиги бош бошқармаси;
·
Ўзбекистон Республикаси Табиатни мухофаза қилиш давлат қўмитаси
тамонидан амалга оширилиши кўрсатибўтилган.
Қонунда шунингдек юқорида кўрсатилган давлат органлариниг (10-11-нчи
моддалар) ўрмонага оид муносабатларни тартибга солиш сохасидаги
ваколатлари белгилаб қўйилган.