Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент Давлат техника университети Р. Ф. Мингазов, Х. C исахўжаев, Р. К. Чембаев

13.5. ИЭСда турбина конденсатини тозалаш

Тўғри оқимли қозонларда турбина конденсатини кремний кислотасидан ва тузлардан тозалаш учун турбина конденсаторидан чиққан 100% конденсат ион алмашинув фильтридан ўтказилади. Барабанли қозонларда эса конденсат ион алмашинув фильтрда тозаланмайди, чунки қозон контур сувида йиғилган аралашмалар барабандан 0,5-1,5% миқдорда узлуксиз ташланади. Ташланган сув ўрнига кимёвий тозланган сув деаэратор орқали қўшилади.

ИЭСларда турбина конденсати унчалик ифлосланган бўлмай, таркибида туз миқдори литрига 1-2 мг, кремний миқдори 0,03-0,1 мг атрофида бўлади. Шу сабабли ИЭСларда конденсат тозаловчи қурилмаларнинг тузилиши табиий сувларни тозалайдиган қурилмаларга қараганда бирмунча соддароқ бўлади. Уларда қўлланиладиган фильтрлар сони ҳам кам, конденсат таркибида CO₂ газининг концентрацияси жуда кичик бўлганлиги сабабли, бундай қурилмаларда декарбонизатор ҳамда сувни декарбонизатордан фильтрларга юборувчи сўрғич ҳам бўлмайди.
Ҳозирги замонавий электр станцияларда турбина конденсатини тозалашда энг кўп қўлланиладиган ионитлари ташқарида регенерация қилинадиган аралаш ионитли фильтрли қурилмалардир. Бундай қурилмаларда ишчи фильтрни регенерация фильтридан ҳамда реагент хўжалигидан исталган масофада қулай жойга ўрнатиш мумкин. Станцияларда ишчи фильтрни асосан турбина залига, қўшимча қурилмаларни эса ҳар қандай қулай шароитларда ўрнатилиши мумкин.
Конденсат таркибида дағал заррачалар ҳамда коррозия маҳсулотлари ҳам учраши сабабли бундай қурилмаларда конденсатни улардан тозалашда асосан механик фильтрлар қўлланилади. Ишчи фильтрга юборилаётган конденсат механик фильтрлар ёрдамида дағал заррачалардан ҳамда коррозия маҳсулотларидан қанчалик сифатли тозаланса, ишчи фильтрнинг самарадорлиги шунча ошади ҳамда регенерацияланиш оралиғидаги ишлаш муддати шунча узоқ бўлади.
Конденсат таркибида коррозия маҳсулотлари, туз миқдори ҳамда конденсатор қувурларидан сўриладиган совутувчи сувнинг миқдори қанча кам бўлса, ионит фильтрларда тозаланадиган конденсат миқдори шунча кам бўлади ва конденсат тозаловчи қурилмаларни ишлатишда сарфланадиган иқтисодий харажатлар камаяди.